اصل توالي رسايي در زبان گيلكي شرق گيلان

زبان گيلكي يكي از زبان‌هاي ايراني ‌نو از شاخه زبان‌هاي شمال غربي است كه در استان گيلان رواج دارد. در اين پژوهش اصل توالي رسايي در زبان گيلكي شرق گيلان و چگونگي تبعيت واژگان زبان گيلكي از اين اصل در هجاي سنگين (CVCC) توصيف شده است. بر اساس اين اصل، رسايي بايد از مقدار كمينه شروع شود، در هسته هجا به اوج برسد و سپس تا پايانه كاهش يابد. در ميان آواها، واكه‌ها رساترين و همخوان‌هاي انسدادي كم‌رساترين آواها به شمار مي‌روند. در پژوهش حاضر ابتدا 980 واژه با ساختار هجايي CVCC از ميان 23660 واژه شناسايي شدند. سپس توالي خوشه‌هاي دو همخواني در جايگاه پاياني در واژه‌هاي تك‌هجايي و چند‌هجايي بدون در نظر گرفتن تقطيع هجايي، بر مبناي واكۀ مركز در جدول‌هاي جداگانه طبقه‌بندي شدند و در نهايت اصل توالي رسايي در هر خوشۀ همخواني مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان مي‌دهند كه اولاً ساخت هجاي زبان گيلكي  CV(C)(C)است. هجاي كمينهCV  و استفاده از يك يا دو همخوان در پايانۀ هجا اختياري است. همچنين بررسي رسايي همخوان‌ها در خوشه پاياني هجا نشان مي‌دهد كه اصل توالي رسايي در برخي از داده‌ها تائيد و در برخي ديگر نقض شده است؛ به‌ گونه‌اي كه در بيش‌تر هجاهايي كه خوشۀ دو همخواني پايانه به همخوان‌هاي روان [l,r]، همخوان‌هاي خيشومي  [n,m]و همخوان‌هاي سايشي [s,z,f] ختم مي‌شود، اصل توالي رسايي نقض مي‌گردد.