رابطۀ ايمان و معرفت در انديشۀ كانت

كانت، در مقدمۀ دوم نقد عقل محض، يكي از اهداف خود از نوشتن اين كتاب را بازكردن جايي براي ايمان مطرح مي‌كند و در بند A822/B850 به طرح سه‌گانۀ «معرفت»، «ايمان» و «عقيده» مي‌پردازد و مي‌گويد معرفت آن چيزي است كه به‌صورت ابژكتيو و سوبژكتيو بسنده است؛ ايمان چيزي است كه ازجهت سوبژكتيو بسنده و ازجهت ابژكتيو نابسنده است و عقيده چيزي است كه ازجهت سوبژكتيو و ابژكتيو نابسنده است. در اين ميان، وضيعت متناقض‌نماي ايمان، توجه كانت‌پژوهان را به خود جلب كرده است. در اين پژوهش توضيح داده مي‌شود كه: نخست، ايمان در انديشۀ كانت چيست و چگونه توجيه مي‌شود؟ دوم اينكه نسبت ايمان و معرفت در انديشۀ كانت چيست؟ و درنهايت توضيح داده مي‌شود كه فهمِ كانت از ايمان كه از آن با عنوان ايمان عقلي محض ياد مي‌كند، اگرچه با تعريف ايمان در مسيحيت داراي اشتراكاتي است، بنيان و شالوده‌اي كاملاً متمايز دارد. به‌عبارت دقيق‌تر، كانت معنايي بشري و زميني (سكولار) از ايمان و دين ارائه مي‌دهد كه با مضامين اصلي ايمان در اديان ابراهيمي مانند ايمان به غيب كاملاً متعارض و متضاد است. اين نكتۀ مهمي است كه برخي از كانت‌پژوهان معاصر به آن توجه نكرده‌اند.

In the second preface to the critique of pure reason, Kant states that one of his purposes in writing this book is to make a room for faith. In paragraph A822 / B850, Kant deals with the threefold plan of knowledge, faith, and opinion; knowledge is something both subjectively and objectively sufficient. Faith is something that is sufficiently subjective and objectively insufficient, and opinion is something that is subjectively and objectively insufficient. In the meantime, the paradoxical state of faith has attracted the attention of some Kant scholars. In this article I will explain that: First, what is faith in Kant’s thought and how is it justiied. Second, what is the relationship between faith and knowledge in Kant's thought? and finally we explain that, Kant's understanding of faith, which he refers to as pure rational faith, although it has much in common with the definition of faith in Christianity, has a very different foundation. To be more precise, Kant offers a human and secular meaning of faith and religion, which is in complete contradiction with the main themes of faith in the Abrahamic religions, such as belief in the unseen. This is an important point that some contemporary Kant scholars have overlooked.