وضعيت اصل و نسب زنان ايراني دربار ساساني براساس منابع مكتوب و مصور تاريخي

The Ancestry of Iranian Women in the Sassanid Court based on Illustrated and Written Historical Sources

بررسي تاريخ اجتماعي ادوار طولاني از تاريخ ايران نشان مي­دهد مسئله اصل و نسب يكي از دغدغه­ هاي مهم سياسي و اجتماعي بوه است كه ارتباط نزديكي با مشروعيت داشت. ساسانيان بيش از چهار سده بر قلمرو وسيعي از ايران و انيران حكم راندند و شاهنشاهي به وجود آورند كه دغدغه پاكي خون و اصالت نسب داشت. اين اهميت علاوه بر نژاده بودن تبار پدر براي تبار مادر نيز مطرح بوده است؛ چنانچه از نظر حفظ پاكي خون و نسب، توصيه به خويدوده يا ازدواج با محارم مي­كردند. به نظر مي­رسد در سلسله ساساني، پادشاهان همسران ايراني و انيراني اختيار مي­كردند كه از آن­ها هم درمنابع مكتوب و هم در آثار تاريخي مربوط به زمان ساسانيان مانند كتيبه كعبه زردشت نام برده شده است. مسئله­اي كه در اينجا مطرح است چگونگي تأثير اين رويكرد بر وضعيت زنان و اصل و نسب آن­ها در دوره ساساني است. اين پژوهش با هدف بررسي اصالت نژادي و نسب زنان ايراني بر پايه منابع مكتوب و مصور تاريخي انجام گرفته است. روش اين پژوهش تحليلي- توصيفي و با تكيه بر داده­هاي كتابخانه­اي مي­باشد. يافته­هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد، در اين دوران همسران پادشاهان ساساني بيشتر از خاندان­ هاي بزرگ اشكاني انتخاب مي ­شدند و مي‌توان گفت در سلسله ساساني، حداقل در بدو تأسيس، از عنوان خانوادگي اين زنان، به واقع يا به صورت تبليغي براي مشروعيت بخشيدن به پادشاهي استفاده مي­ شد. علاوه بر اين موارد به چند نمونه ازدواج خويدوده نيز مي­توان اشاره نمود. اهداف پژوهش: 1.بررسي اصل و نسب زنان دربار ساساني براساس منابع مكتوب و مصور تاريخي. 2.بررسي نقش ازدواج در مناسبات قدرت در دوره ساساني. سؤالات پژوهش: 1.مسئله اصل و نسب زنان در دوره ساساني چه تأثير در مناسبات سياسي داشت؟ 2.آيا شواهدي ازازدواج خويدوده درمنابع مكتوب و مصور تاريخي مي­توان يافت؟

An overall study on the extended periods of Iranian history indicates that the subject of ancestry is one of the significant political and social concerns which was closely related to legitimacy. For more than four centuries, the Sassanids ruled over a large territory of Iran and established an empire that was concerned with matters of purity of blood and originality of lineage. This matter was imperative both regarding paternal and maternal lineages. In order to maintain the purity of blood and ancestry, they recommended incestuous marriages. It seems that in the Sassanid dynasty, kings adopted Iranian and Aneran wives, who are mentioned both in written sources and historical monuments related to the Sassanid era, such as the inscription of the Kaaba of Zoroaster. The dispute in this study is how this approach affects the status of women and their lineage in the Sassanid period. Hence, the goal of this research is to investigate the racial origin and lineage of Iranian women based on written and illustrated historical sources. The method of this research is analytical-descriptive and based on library data. The findings of this study show that during this period, the wives of Sassanid kings were selected more compared to the noble Parthian families, and it can be stated that in the Sassanid dynasty, at least at its commencement, the family title of these women, truly or as propaganda was used to legitimize the kingdom. In addition to these cases, examples of incestuous marriages are mentioned. Research aims: 1. Examining the lineage of women in the Sassanid court based on written and illustrated historical sources. 2. Investigating the role of marriage in authority relations in the Sassanid period. Research questions: 1. What effect did the issue of women's lineage have on political relations in the Sassanid period? 2. Can evidence of intermarriage be found in written and illustrated historical sources?