رابطه هزينه‌هاي آموزشي دولت و توسعه انساني در ايران

در اين پژوهش رابطه هزينه آموزشي دولت با توسعه انساني در ايران در سال‌هاي 1394-1369 مورد بررسي قرار گرفته است. روش پژوهش تحقيق اسنادي و پيمايشي از نوع تحليل داده‌هاي ثانويه است. داده‌هاي مربوط به توسعه انساني از سايت (UNDP) و داده‌هاي مربوط به هزينه‌هاي دولتي در آموزش، بهداشت، رفاه و تأمين اجتماعي و امور اقتصادي از قوانين بودجه استخراج شده است. تجزيه و تحليل اطلاعات و مدل‌سازي با روش (ARDL) و تابع توليد كاب-داگلاس تعميم‌يافته و تخمين آن با داده‌هاي سال 1369 تا 1394 انجام شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه در كوتاه‌مدت و بلندمدت، هزينه‌هاي رفاهي تأثير مثبت و هزينه‌هاي آموزشي تأثير منفي بر شاخص توسعه انساني دارد. هزينه‌هاي بهداشتي تأثيري بر آن ندارد و هزينه‌هاي اقتصادي در كوتاه‌مدت اثر مثبت دارد و در بلندمدت بدون تأثير است. اين نتيجه بيانگر پيچيدگي رابطه هزينه‌هاي آموزشي با توسعه انساني است. اثر مستقيم افزايش هزينه‌هاي آموزشي (به شرط تخصيص بهينه بودجه و حيف و ميل نشدن آن) بالارفتن سطح دانش عمومي و افزايش توسعه انساني است. اما به دليل محدوديت بودجه، افزايش هزينه‌هاي آموزشي مي‌تواند باعث كاهش بودجه ساير بخش‌ها، از جمله كاهش هزينه‌هاي بهداشتي و سرمايه گذاري‌هاي توسعه‌اي شود كه نتيجه آن كاهش توسعه انساني است. بنابراين اثر غيرمستقيم و جمع دو اثر مستقيم و غيرمستقيم هزينه‌هاي آموزشي بر شاخص توسعه انساني، مي‌تواند منفي باشد.

In this research, it has been studied relationship of government’s educational cost on the human growth and development in Iran in the years of 1990 - 2015. Research method is documentary and using the survey based on the analysis of secondary data. It has been extracted data related to the human development from the site of UNDP and data of governmental costs in education, health, welfare and social security and economic affairs from budget laws. Analysis of information and modeling have been generalized using the method of (ARDL) and based on Cobb-Douglas’s production function and estimated by data of years of 1990 – 2015. Findings show welfare costs have both in the short-term and in the long-term a positive effect and educational costs a negative effect on the index of human development, and cost in health hasn’t any effect on it. The economic costs in the short-term have a positive effect and in the long-term no impact. It shows complexity of relationship of the educational costs with the human development. Increasing educational costs (provided optimal allocation of educational budget and its no-losing) increases level of general knowledge and index of human development. However, increasing educational costs can decrease budget of other sections including the healthy costs and developmental investments and, as a result, human development. Therefore, indirect effect and sum of the direct and indirect effects of educational costs on the index of human development can be negative.