بررسي مقايسه‌اي روش اصول لفظي و زبان‌شناسي در تفسير آيات ربا

A Comparative Study of the Method of Verbal Principles and Linguistics in Interpreting the Verses of Riba

پديدۀ ربا در دين اسلام به‌شدت مورد نهي است. در گذشته تفاوت انديشه زيادي در برداشت مفهومي و مصداقي از ربا وجود نداشت. اما تحولات دوران جديد به‌طوركلي، گروهي را با همان روش‌هاي فقهي متداول، به بازانديشي در دامنه مفهومي و مصاديق ربا واداشته است. از سوي ديگر مطالعات زبان‌شناختي نيز نگاهي جديد به متون مقدس و منابع ديني بوده كه مي‌تواند با دستاوردهاي جديدي نيز همراه باشد. اين نوشتار، نگاه اصولي را با دو روش زبان‌شناختي ساخت‌گرا و نقش‌گرا بررسي، مقايسه و ارزيابي مي‌كند. نوشتار حاضر با روش توصيفي و تحليل محتوا با استفاده از منابع كتابخانه‌اي، دامنه ربا را در آيات قرآن با دو روش ساخت‌گرا و نقش‌گرا، علاوه بر روش متداول بررسي كرده است. نتايج نشان مي‌دهد علم اصول امكان اطلاق‌گيري از ربا را به دليل قدر متيقّن در مقام تخاطب و كامل نبودن مقدمات حكمت نمي‌دهد، بلكه مخاطب آيات حرمت ربا فقط مؤمنين و ثروتمندان هستند و با تنقيح مناط به ‌كل جامعه قابل ‌تعميم نيست. «ربا» با «سحت» و مقولاتي اين‌چنيني قابل جانشيني است. بنابراين اضافه‌اي در اسلام حرام شده كه مصداق حرام‌خواري، رشوه و امثالهم به‌حساب آيد و با چاشني زور دريافت شود. همچنين طبق روش نقش‌گرا «ربا» در بافت آن جامعه معلوم بوده و آيات، دوري از ربا را نتيجه واكنش شناختي مي‌دانند و بدون معرفت و ايمان توقع حذف ربا منطقي نيست.

The phenomenon of riba is strictly forbidden in Islam. In the past, there was not much difference of opinion in the conceptual conception of riba. But the developments of the new era, have forced a group to reconsider the conceptual scope riba with the same common jurisprudential methods. Linguistic studies, on the other hand, are a new look at sacred texts and religious sources that can be accompanied by new achievements. This paper examines, the principled view in two ways: structural and functional linguistics. The present article examines the scope of riba in Quranic verses in two ways, in addition to the usual method, using descriptive methods and content analysis using library resources. It is not the authority of the preacher and the incompleteness of the precepts of wisdom, but the addressees of the verses of the sanctity of riba that are only for the believers and the rich, and cannot be generalized to the whole of society by refining manat. "Riba" can be replaced "soht" and... Therefore, it is haraam in Islam to take the example of haraam eating, bribery, and mischief, and to receive it by force. Also, according to the sectarian method, "Riba" is known in the context of that society and the verses consider the avoidance of riba as the result of a cognitive reaction.