راه اندازي كلينيك تعديل شخصيت در ايران: رهيافت نوين براي روان پزشكي شخصيت با رويكرد ابعادي

اهميت سلامت روان روز به روز در مراقبت هاي بهداشتي برجسته تر مي شود و رويكرد درمان از اختلالات شديد و مزمني كه موضوع غالب در گذشته بود به سمت درمان طيف هايي از اختلالات خفيف تر و نيز كمك به ارتقاي عملكرد، سلامت، شادماني و تعالي پيش مي رود. در اين راستا سيستم هاي تشخيصي جديد بر تغيير موضع از رويكرد قبلي، يعني تشخيص و درمان طبقه اي (Categorical) به رويكرد ابعادي (Dimensional) راهنمائي شده اند. اين تغييرِ موضع ممكن است شيوه هاي رايج مراقبت روان را تحت تأثير قرار داده و نيازمند رهيافت ها، دستورالعمل ها و مراقبت هاي طراحي شده ي جديدي باشد كه مي توانند انقلابي در مقوله ي سلامت روان ايجاد كنند. لذا در اين راستا راه اندازي كلينيكي مانند كلينيك تعديل شخصيت (Personality Modulation) و ارائه خدمات آموزشي- درماني در قالب اين كلينيك راهبردي با هدف مراقبت و ارائه خدمات منطبق با به روزترين نظام طبقه بندي تشخيصي لازم مي بود؛ به صورتي كه بتوان رشد و اعتلاي سلامت روان را به طور گسترده تر و حتي در مورد افراد روي هم رفته سالم يا افرادي با اولويت رشد و ترقي روان تسهيل نمود. در اين رويكرد به كساني خدمات ارائه مي شود كه در تقسيم بندي هاي جديد روان پزشكي يازدهمين بازنگري طبقه بندي بين المللي بيماري ها (International Classification of Diseases (ICD-11))، تحت كد دشواري شخصيت (Personality Difficulty) قرار مي گيرند و خدمات مزبور منجر به ارتقاي ايشان در زمينه هاي شخصي، شغلي و اجتماعي خواهد شد. در پاسخ به كاستي هاي سيستم هاي طبقه بندي قبلي، نسخه يازدهم طبقه بندي بين المللي بيماري ها، رويكرد جديدي را براي طبقه بندي اختلالات شخصيت اتخاذ كرده است كه از نوع رويكرد ابعادي بوده و در آن تمركز در وهله اول بر تشخيص و تعيين شدت بيماري و سپس تعيين دامنه ي علائم مشتمل بر پنج دامنه ي صفاتي دخيل در اختلالات شخصيت مي باشد. اين پنج دامنه شامل عواطف منفي (Negative Affectivity)، غيراجتماعي بودن (Negative Affectivity)، عليه اجتماع بودن (Dissociality)، عدم كنترل تكانه (Disinhibition) و وسواسي گري (Disinhibition) است، . تايرر (Tyrer) و همكاران ضمن پايه گذاري اين طبقه بندي جديد ابعادي، همچنين فضا را براي ارائه تشخيص جديد تحت عنوان دشواري شخصيت باز نمودند. تشخيص دشواري شخصيت به خودي خود يك اختلال روان شناختي محسوب نمي شود، اما براي سودرساني باليني در افراد تقريباً نرمال قابل استفاده است و جزو Z-score هاي نسخه يازدهم طبقه بندي بين المللي بيماري ها براي افراد غير بيمار تعيين شده است. اين تشخيص براي توصيف افرادي مي باشد كه به صورت تيپيك بيمار يا دچار اختلال شخصيت نيستند، اما مشكلات مرتبط با مديريت زندگي دارند كه باعث مسائل طبي شده و صرف هزينه براي جامعه و سيستم هاي درماني را ايجاب مي نمايد. محققين مزبور در نهايت به اين نتيجه دست يافتند كه تغييرات پيشنهادي باعث بهبود كارايي باليني در تشخيص اختلال شخصيت و كاهش برچسب ننگآور آن شده و به تسهيل انتخاب درمان مناسب كمك مي كند.