مروري بر هيدروژل‌هاي كليك زيست‌پايه تهيه شده با واكنش‌هاي ديلز-‌‌‌آلدر

هيدروژل‌ها به دليل قابليت زياد جذب و نگه داشت آب، كاربرد‌هاي گسترده‌اي را در زمينه‌هاي پزشكي، صنعتي و محيط ‌زيست نظير مهندسي بافت، دارورساني و جذب آلاينده‌هاي زيستي يافته اند. افزون بر مواد سنتزي، هيدروژل‌ها را مي‌توان از مواد اوليه زيست پايه غيرسمي، زيست‌سازگار و زيست‌تخريب پذير تهيه كرد. اخيراً از واكنش كليك ديلزآلدر به منظور تهيه هيدروژل‌هاي كليك زيست پايه با خواص بهبوديافته بهره گرفته شده‌ است. در پي واكنش ديلزآلدر يك حلقه شش‌تايي از طريق واكنش [4+2]  بين يك دي‌ان غني از الكترون و دي‌ان دوست با كمبود الكترون تشكيل مي‌شود. براي انجام اين واكنش، نه تنها نيازي به كاتاليزگر نيست، بلكه هيچ گونه محصول جانبي نيز ايجاد نمي‌ شود. از ويژگي‌هاي مهم ديگر واكنش‌هاي ديلزآلدر مي‌توان به عدم حساسيت به انواع گروه‌هاي عاملي و برگشت‌پذيري گرمايي از طريق واكنش معكوس ديلز‌‌آلدر اشاره كرد. از اين رو، با استفاده از واكنش ديلزآلدر، امكان ساخت هيدروژل‌هاي زيست پايه، زيست‌سازگار، پاسخگو به محرك، خود‌ترميم و درجا تشكيل شونده در راستاي كاربردهاي گوناگون فراهم آمده است. در اين مقاله، پس از مرور كوتاهي بر هيدروژل‌ها و واكنش هاي كليك، مطالعات اخير و اهداف آن ها در زمينه تهيه انواع هيدروژل‌هاي زيست پايه با استفاده از واكنش هاي ديلزآلدر تشريح شده است.