تأثير تابعيت مضاعف افراد و تابعيت ايراني شركت‌هاي ايراني داراي وصف «سرمايه‌گذار خارجي» بر تحقق صلاحيت ايكسيد

Impact of Dual Nationality of Individuals and Nationality of Iranian Companies as a Foreign Investor on ICSID Jurisdiction

اصطلاح «سرمايه‌گذار خارجي» در قانون تشويق و حمايت از سرمايه‌گذاري خارجي ايران عام بوده و شامل اشخاص حقيقي و حقوقي ايراني و خارجي از جمله شركت‌هاي ايراني تحت كنترل سهامداران خارجي است. از سوي ديگر، امكان طرح دعوا از سوي «سرمايه‌گذار خارجي» عليه ايران در مراجع بين‌المللي از جمله ايكسيد، در صورت پيوستن ايران به كنوانسيون واشنگتن، پيش‌بيني شده است. با اين وصف، اين پرسش اساسي مطرح مي‌شود كه در صورت پيوستن ايران به ايكسيد تابعيت مضاعف ايراني-خارجي افراد و كنترل سهامداران خارجي بر شركت‌هاي ايراني چه تأثيري بر فرايند احراز صلاحيت ايكسيد، در فرض اقامة دعوا، خواهد داشت. در اين مقاله بر آنيم تا با اتكا به روش توصيفي-تحليلي به‌طور خاص در قالب تحليل آراي صادره از ايكسيد پاسخي براي اين مسئله پيدا كنيم. نظر به آراي صادره از ايكسيد، صرف استناد به تابعيت مضاعف از سوي خوانده يا كنترل خارجي از سوي خواهان موجب تحقق صلاحيت نشده است، بلكه فرايند احراز صلاحيت در اين موارد با ظرافت خاص حقوقي و دقت در ابعاد مختلفي همراه بوده است.

In Iran’s foreign investment law the term “foreign investor” included real and juridical persons such as Iranian companies controlled by foreign shareholders. On the other hand, possibility of a claim against Iran by “foreign investor” in international forums including ICSID, in case of Iran's accession to the Washington Convention, has been recognized. It raises the question of impact of dual nationality of individuals and nationality of Iranian companies as a foreign investor on ICSID jurisdiction. This paper seeks to find the answer to the question by analyzing awards issued by ICSID. The analysis shows that jurisdiction of ICSID cannot be established mere reliance on the dual nationality by respondent and foreign control by claimant. Instead, the process of establishment of the jurisdiction is subject to subtle legal considerations.