مقايسه اثربخشي فيلم مستند با شكل روايي و غيرروايي بر يادگيري و يادآوري مفاهيم محيط زيست

Comparison of the Effectiveness of Narrative and Non-Narrative Documentary Films on Learning and Retention of Environmental Concepts

اكنون كه بحران‌هاي زيست‌محيطي رو به افزايش استء نياز به آموزش مردم به‌منظور رشد درك آن‌ها از مفاهيم محيط‌زيست بيشتر از گذشته احساس مي‌شود. رسانه‌ها به‌ويژه فيلم مي‌توانند در اين آموزش مور باشند اما يافتن روش‌هاي بهتر براي ارتباط رسانه‌اي با مردم» خود مسئله‌اي است. بدون شك شكل‌هاي گوناگون فيلم تأثيري يكسان بر جاي نمي‌گذارند. هدف اين پژوهش شناخت تفاوت تأثير شكل روايي با شكل غيرروايي مقوله‌اي در فيلم‌هاي مستند بر يادگيري و يادآوري مفاهيم محيطزيست بوده است. روش پژوهش شبه‌تجربي و داراي طرح پيش آزمون- پس‌آزمون بوده و شركت‌كنندگان 20 پسر و 20دختر بين 20 تا27 سال بوضد كه به‌صورت تصادفي در دو گروه گمارده شدند. هر گروه به‌اندازه‌ي مساوي شامل شركت‌كنندگان دختر و پسر بود كه هيچ‌كدام از افراد سابقه‌اي در فعاليت‌هاي محيطزيستي نداشتند و نيز رشته‌ي تحصيلي آن‌ها ربطي به مطالعات محيطزيست و منابع طبيعي نداشت. افراد از رشته‌هاي مختلف تحصيلي گردآوري شدند. گروه‌ها با توجه به معدل‌هاي تحصيلي در وضعيت همگن قرار داشتند. در ابتدا از هر دو گروه پيش‌آزمون يادگيري به عمل آمد. براي يك گروه به مدت 8 جلسه فيلم مستند روايي با موضوع منابع‌طبيعي و محيط‌زيست نمايش داده شد و براي گروه ديگر همان فيلم درحالي كه فاقد ساختار روايي بود به نمايش درآمد. درنهايت از دو گروه آزمون يادگيري و يادداري به عمل آمد. داده‌ها به‌وسيله‌ي آزمون مانكووا مورد بررسي قرار گرفتند. يافته‌هاي حاكي از تفاوت معنادار بين دو نوع فيلم در تقويت يادگيري و يادداري بود. درنتيجه فيلم‌هايي كه شكل روايي داشتند تأثيري بيشتر بر متغيرهاي يادگيري و يادداري بر جاي گذاشتند.

The environmental crisis is increasing today and this makes it imperative for people more than ever to expand their understanding of the environmental concepts. Accordingly, films can be an effective tool to do that, but finding the right medium is a matter of debate. Needless to say, different forms of films have different effects. Within the same line, the current paper aims to test out the effectiveness of narrative and non-narrative documentary films on the learning and retention of the environmental concepts. The research method was quasi-experimental, administering a pre-test and a post-test on 20 male and 20 female participants between 20-27 years old. The samples were randomly categorized into two groups. Both groups had an equal number of participants who did not have any earlier environmental activities and their majors were not related to environment and natural resources studies. They were from a variety of educational backgrounds. The groups were homogenous in terms of GPA, too. Firstly, the pre-test was administered to both groups. One group watched a narrative documentary on environmental and natural resources for 8 weeks, while the other group watched the non-narrative version of the same film for the same period. Then, a learning and retention test was given to both groups. The MANCOVA test was administered on the data and the findings showed a significant difference between the two groups in terms of learning and retention. It was concluded that narrative films can have a more significant effect on the learning and retention of the variables.