مدﯾﺮﯾﺖ راﻫﺒﺮدي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﮔﺮدش ﮔﺮي در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل SWOT و ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ QSPM (ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران)

Strategic Management of Sustainable Development of Tourism in the Coastal Areas by Using SWOT Model and QSPM Matrix

زمينه و هدف در سالهاي اخير روند توسعه گردشگري در سواحل استان مازندران، بدون توجه به برنامه ريزي اصولي و ظرفيت توان منطقه، موجبات اثرات نامطلوب زيست محيطي و تخريب ساحل را فراهم آورده است، از اين رو هدف پژوهش حاضر ساماندهي فعاليت هاي گردشگري ساحلي در استان مازندران با ارايه يك برنامه راهبردي و اصولي و متناسب با شرايط منطقه مي باشد. روش بررسي پژوهش حاضر در سه مرحله صورت پذيرفته است. مرحله اول شامل تهيه ماتريس ارزيابي عوامل داخلي(IFE) و خارجي (EFE) مي باشد. در مرحله دوم با تهيه ماتريس فرصت ها، تهديدات، قوت ها و ضعف ها (SWOT)، راهبردهاي متناسب با عوامل ارايه گرديد. در مرحله سوم نيز با تهيه ماتريس برنامه ريزي راهبردي كمي(QSPM)، راهبردها ارزيابي و راهبردهاي برتر انتخاب شد. يافته ها در ماتريس ارزيابي عوامل داخلي، بيشترين امتياز وزن دار به انجام پرژه هاي شناخت وضعيت منطقه و در ماتريس ارزيابي عوامل خارجي به مجاورت و نزديكي به كلان شهر تهران اختصاص يافته است. بر اساس نتايج، 25 راهبرد از تجزيه و تحليل عوامل داخلي و خارجي مديريت راهبردي مناطق گردشگري ساحلي استان مازندران بدست آمد. بحث و نتيجه گيري نتايج حاصل از ارزيابي راهبردها حاكي از آن است كه اولين قدم در راستاي اهداف مديريت راهبردي مناطق گردشگري ساحلي، راهبرد SO3 با عنوان هدايت توسعه گردشگري ساحلي در منطقه بر اساس استقرار مديريت يكپارچه مناطق ساحلي مي باشد. راهبردهايWT1 (اصلاح سياست هاي توسعه گردشگري بر اساس مطالعات استراتژيك)و WT2 (بكارگيري مكانيزم هاي مديريت زيست محيطي شامل ارزيابي زيست محيطي استراتژيك (SEA) نيز به ترتيب در اولويت دوم و سوم قرار دارند.

Introduction: In recent years, the uncontrolled tourism development trend in the coastal areas of Mazandaran province, without taking into account the sustainable development principles and land suitability, has led to adverse environmental impacts and further damage to this area. Therefore, the current study aims to organize tourism activities by providing a strategic plan and appropriate to the region to assist the land management process in mentioned coastal areas. Material and Methods: The present study has been carried out in three stages. In the first step, the Internal and External Factors Evaluation (IFE and EFE) matrices were prepared. In the second step, the SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats) matrix was developed, and accordingly strategies were presented. In the third stage, by preparing the Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), the strategies were evaluated and superior strategies were selected. Results and Discussion: In the IFE matrix the highest weighted score was assigned to state of the environment studies and in the EFE matrix proximity to Tehran is the highest. According to the results, 25 strategies extracted from internal and external factors of strategic management of tourism in coastal areas of Mazandaran province. Based on comparison of mentioned strategies, SO3 strategy (coastal tourism development in the region based on the Integrated Coastal Zone Management) is the first step in the strategic management goals of coastal tourism. WT1 (Modifying tourism development policies based on strategic studies) and WT2 (implementation of environmental management mechanisms such as Strategic Environmental Assessment) strategies are respectively, in the second and third priority.