مدل سنجش ميزان تمايل خط مشي گذاران به دولت باز در ايران

A model for measuring the willingness of policy makers to open government in Iran

هدف: دولت باز به ­عنوان يك خط‌مشي در جهت تقويت شفافيت، مشاركت و همكاري، در سرتاسر جهان در حال گسترش است. ازآنجاكه براي حركت به ­سوي خط‌مشي‌گذاري و تدوين خط‌مشي‌هاي دولت باز، ميزان تمايل خط‌مشي‌گذاران به دولت باز تعيين‌كننده است، هدف از اين پژوهش ارائه مدلي براي سنجش ميزان تمايل خط‌مشي‌گذاران به دولت باز و بررسي تفاوت سطح تمايل به دولت باز در گروه‌هاي مختلف خط‌مشي‌گذاران است. طراحي/ روش‌شناسي/ رويكرد: در اين پژوهش از طرح پژوهش آميخته اكتشافي استفاده شده است كه در مرحله كيفي، روش فراتركيب و در مرحله كمّي، انجام پيمايش و تحليل داده‌هاي پرسشنامه 116 نفر از خط‌مشي‌گذاران به‌­كار گرفته شده است. يافته‌هاي پژوهش: «تمايل به دولت باز» سازه‌اي چندبُعدي است و عبارت­‌است از: ميل و رغبت خط‌مشي‌گذار نسبت به شفافيت، مشاركت شهروندان، همكاري، پاسخگويي دولت و پشتيباني از نوآوري و كمك به توسعه كسب­وكار. به­‌علاوه نتايج حاكي از آن است كه سطح تمايل خط‌مشي‌گذاران به دولت باز در ايران بالا است و ميزان تمايل به دولت باز در ميان گروه‌هاي سني مختلف، گروه‌هاي داراي جايگاه فعلي مختلف و گروه‌هاي مختلف از نظر نحوه آشنايي با دولت باز متفاوت است. محدوديت‌ها و پيامدها: عدم‌­امكان تعميم‌پذيري نتايج پژوهش به همه جوامع و محدوديت ذاتي پرسشنامه از جمله محدوديت‌هاي پژوهش فعلي است. پيامدهاي عملي: نياز به برخورداري از يك نظام حاكميتي كارآمد، شفاف، پاسخگو و مبتني بر مشاركت مردم انكارناپذير است. با توجه به چالش‌هاي موجود در موضوع­‌هاي نامبرده در كشور، اين پژوهش به طراحي مدل مطلوب دولت باز براي ايران و تحقق ارزش‌هاي يادشده كمك خواهد كرد. ابتكار يا ارزش مقاله: دولت باز و داده باز، مفاهيم نو و جديدي هستند و پژوهش‌هاي انجام‌­شده در اين زمينه در كشور بسيار اندك است؛ از­اين­‌رو اين پژوهش مي‌تواند آغازگر باب جديدي در توليد علم در كشور در اين حوزه باشد و اين شكاف مطالعاتي را از طريق ارائه مدل يادشده به‌­عنوان نخستين مدل در اين زمينه پر مي‌كند.

Open government is expanding around the world as a policy to enhance transparency, participation and collaboration. Since the level of policy makers' willingness to open government is crucial for moving towards policy making of open government and development of those policies, the purpose of this paper is to provide a model for measuring policy makers’ willingness of open government and examine the differences in the level of willingness in policy-makers' groups. Design/Methodology/Approach:In this research, an exploratory mixed method has been used which in qualitative stage, synthesis method and in the quantitative stage, the survey and analysis of the data of the 116 policy makers’ questionnaires has been applied.Research Findings: "open government willingness" is a multidimensional construct, including the willingness of the policymaker towards transparency, citizen participation, collaboration, government accountability, and support for innovation and help business development. In addition, the results indicate that the level of policy makers' willingness to open government in Iran is high and the rate of willingness to open government among different age groups, status and levels of awareness of open government is different. Limitations& Consequences: The impossibility of generalizing the research results to all communities and the inherent limitations of the questionnaire are among the limitations of the current study. Practical Consequences: The need for an efficient, transparent, accountable, and participatory governance system cannot be denied. Given the challenges in the aforementioned issues in our country, this research will help to design a favorable model of open government for Iran and realize that values. Innovation or Value of the Article: Open government and open data are new concepts, and research in these fields are scarce in Iran. Therefore, this research could initiate a new chapter in the production of science in the country in this field and fills the research gap by providing the aforementioned model as the first model in this field.