بررسي تغييرات زماني و مكاني بارش‌هاي حدي ايران طي دوره‌هاي مختلف و ارتباط آن با گرمايش جهاني

هدف: بارش هاي حدي يكي از مهترين مخاطرات جوي و از جمله پيامدهاي تعيير اقليم در كشورهاي داراي آب و هواي خشك تا نيمه خشك مي باشد. در صورت عدم برنامه ريزي صحيح و مديريت، اين نوع مخاطرات خسارات اقتصادي و اجتماي زيادي را درپي دارد. هدف از اين مطالعه شناسايي تغييرات زماني و مكاني بارش هاي حدي سالانه ايران بود. ابتدا داده هاي شبكه‌بندي شدهِ بارش با تفكيك مكاني 15×15 براي دوره آماري50 ساله (1389-1340) مورد استفاده قرار گرفت. روش : سپس به منظور تغييرات درون دهه اي بارش ايران دوره آماري مورد مطالعه به پنج دوره مساوي تقسيم گرديده است. براي انجام محاسبات از امكانات برنامه نويسي در نرم افزار متلب و سامانه اطلاعات جغرافيايي بهره گرفته شده است. سپس براي هر كدام از دوره ها توزيعِ مكانيِ فراواني، ميانگين، ضريب تغييرات و روند؛ ترسيم و مورد تحليل قرار گرفت. بهترين معيار براي انتخاب روزهاي با بارش حدي، آستانه صدك 95 به بالا و پوشش 50 درصدي از كل مساحت كشور همراه با تداومِ حداقل دو روز، مناسب تشخيص داده شد.يافته ها: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه در دوره هاي مورد مطالعه بيشترين فراواني و ميانگين بارش هاي حدي در ابتدا مربوط به كرانه هاي ساحلي خزر و پس از آن نواحي شمال غرب و غرب، بخصوص دامنه هاي غربي زاگرس مي باشد. بررسي رخداد بارش هاي حدي طي دوره هاي مختلف نشان داد دوره سوم (1360-1369) داراي بيشترين فراوانيِ رخداد بارش هاي حدي بوده است كما اينكه بالاترين ضريب تغييرپذيري بارش هاي حدي مربوط به دهه اول (1340-1349) مي بـاشد به طوري كه هـسته بيشينه آن در نواحي مركزي و جنوب شرقي كشور مشاهده شده است. در مجموع نتايج حاصل نشان داد كه فراواني و روند  بارش هاي حدي در نيمه هاي جنوبي كشور در همه دوره ها روند افزايشي و در نيمه هاي شمالي و بخصوص سواحل خزر روند كاهشي داشته است.