پديد آورندگان :
محمودي، باقر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , نوروزي، پيمان سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , خياميم، سمر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , بذرافشان، محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان فارس - بخش تحقيقات چغندرقند، شيراز، ايران , منصوري، حامد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان - بخش تحقيقات چغندرقند، همدان، ايران , احمدي، مسعود مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات چغندرقند، مشهد، ايران , صادق زاده حمايتي، سعيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , آقايي زاده، محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران
كليدواژه :
تركيب پذيري , پوسيدگي ريشه , ريزومانيا , نماتد سيستي چغندرقند
چكيده فارسي :
به منظور بررسي نقش والد مادري در تهيه ارقام مقاوم به بيماريهاي ريزومانيا، پوسيدگي ريشه و نماتد سيستي، تعداد 12 سينگل كراس مقاوم به ريزومانيا، سه سينگل كراس نرمال و محصولي و دو لاين نرعقيم محصولي با دو گرده افشان تلاقي و هيبريدهاي متناظر آنها تهيه شد. يكي از والدهاي گرده افشان مقاوم به ريزومانيا-نماتد سيستي (SB26-S1-3)و ديگري مقاوم به ريزومانيا-پوسيدگي ريشه (33345) بود. درصد حضور ژن مقاومت به ريزومانيا و نماتد سيستي در والدين و هيبريدها تعيين شد. هيبريدها در قالب دو آزمايش 20 رقمي (هيبريدهاي مقاوم به ريزومانيا-نماتد سيستي) و 16 رقمي (هيبريدهاي مقاوم به ريزومانيا-پوسيدگي ريشه) در پنج منطقه شيراز، مشهد، تربت جام، قزوين و همدان مورد مقايسه محصولي قرار گرفتند. در آزمايش 20 رقمي، هيبريد (201-25*301-28)*SB26-S1-3 با 35 درصد حضور ژن مقاومت به نماتد سيستي و 100 درصد حضور ژن مقاومت به ريزومانيا و توليد 6.53 تن شكر سفيد در هكتار (معادل 149 درصد رقم آريا) به عنوان هيبريد برتر اين آزمايش شناخته شد. در اين آزمايش ارقام شاهد خارجي توكان و ساكارا به ترتيب 5.88 و 8.08 تن شكر سفيد در هكتار توليد كردند. در آزمايش 16 رقمي، هيبريد (201-25*301-28)*33345-93 با 132 درصد رقم شاهد اكباتان ( 4.72 تن شكر سفيد در هكتار) به عنوان بهترين هيبريد اين آزمايش بود. اين هيبريد طي فصل رشد ده درصد بوته هاي خود را در اثر بوته ميري از دست داد. در اين شرايط ارقام اكباتان، بومرنگ، پريمير، نودرو و شريف به ترتيب 12، 7، 12، 4 و 28 درصد بوته هاي خود را در اثر پوسيدگي ريشه طي فصل رشد در مزرعه از دست دادند. اين هيبريد با توليد 6.23 تن شكر سفيد در هكتار از ارقام خارجي نودورو (5.55 تن شكر سفيد در هكتار)، بومرنگ (5.52 تن شكر سفيد در هكتار) و پريمير (3.97 تن شكر سفيد در هكتار) برتر بود. سينگل كراس (201-25*301-28) با 90 درصد حضور ژن Rz1، غلظت ويروس BNYVV درحد شاهد مقاوم رقم تجارتي بريجيتا و بيشترين عملكرد شكر در تلاقي با هر دو گرده افشان فوق، به عنوان والد مادري برتر براي تهيه هيبريدهاي جديد معرفي مي شود.
چكيده لاتين :
In order to understand the role of maternal parent in producing sugar beet cultivars resistant to rhizomania, root rot, and beet cyst nematode diseases, 12 single crosses resistant to rhizomania, three normal single crosses, and two male sterile lines were crossed with two pollinators. One of the pollinators (SB36-S1-3) was resistant to beet cyst nematode and the other one (33345-93) was resistant to rhizomania and root rot. The presence of rhizomania and cystic nematode resistance gene in parents and hybrids was determined. Hybrids were evaluated in two trials of 20 (hybrids resistant to rhizomania and beet cyst nematode) and 16 cultivars (hybrids resistant to root rot and rhizomania) in five locations including Shiraz, Ghazvin, Mashhad, Torbat-e-Jam and Hamadan. In 20 cultivars trial, hybrid (201-25*301-28) *SB26-S1-3 with the presence of 35% MN gene and 100% Rz1 gene as well as 6.53 t/ha white sugar yield (equivalent to 149% of Arya) was selected as the superior hybrid. In this trial, foreign control cultivars namely Toucan and Succara produced 5.85 and 8.08 t/ha white sugar yield, respectively. In 16 cultivars trial, hybrid (201-25*301-28) *33345-93 with 132% of the control cultivar Ekbatan in terms of white sugar yield (4.72 t/ha) was the superior hybrid. This hybrid lost 10% of its individual plants during the growing season because of root rot. Under this condition, Ekbatan, Boomerang, Perimeir, Novodoro, and Sharif cultivars lost 12, 7, 12, 4 and 28 % of their plants during the growing season, respectively. Hybrid (201-25*301-28) *33345-93 produced 6.23 t/ha white sugar yield which was more than Novodoro (5.55 t/ha), Boomerang (5.52 t/ha) and Perimeir (3.97 t/ha). Single cross 201-25*301-28 with 90% presence of Rz1 gene, virus concentration of BNYVV in a level of Brigita, resistant foreign control, and producing highest sugar yield in crosses with both of pollinators was introduced as a superior maternal parent for new hybrid production.