ارايه مدلي براي پيش بيني خطر ورشكستگي با استفاده از راهبرد بيزي

The Prediction Model for Bankruptcy Risk by Bayesian Method

با توجه به بحران­ هاي مالي اخير، اهميت و ضرورت پيش ­بيني خطر ورشكستگي شركت­ها، دوچندان شده است. علي­رغم پژوهش ­هاي متعدد انجام شده در اين­ باره، به نظر مي­ رسد هنوز مدل بهينه و قابل پذيرشي براي افزايش توان استفاده­ كنندگان و نيز حسابرسان در حوزه ­هاي تصميم ­گيري و قضاوت، تدوين نشده و لذا پژوهش ­هاي بيشتر در اين حوزه مي ­تواند ضمن كمك به درك بهتر بحران­ مالي و خطر ورشكستگي شركت­ها، احتمال دستيابي به چنين ­مدلي­ را نيز بيشتر كند. پژوهش حاضر با استفاده از راهبرد بيزي و با كاربست 31 نسبت مالي و نيز اطلاعات بازار شركت­هاي پذيرفته­ شده در بورس اوراق بهادار تهران براي سال­هاي­1386 تا 1396، مدلي6 متغيره براي پيش بيني اين خطر طراحي و ارايه نموده است؛ اين متغيرها شامل نسبت­ هاي سود­انباشته به كل دارايي­ها، تغيير در سود­خالص به مجموع قدرمطلق سود هر دو سال، اهرم مالي، ارزش ­دفتري حقوق­ صاحبان­ سهام به ارزش­دفتري كل بدهي­ ها، متغير مجازي مازاد بدهي­ ها و متغير مجازي شاخص زيان، بوده است. توانايي و صحت پيش ­بيني اين مدل با استفاده از منحني مشخصه عملكرد سيستم و نيز اطلاعات شركت­هاي خارج از نمونه، بررسي و نتايج نشان از دقت و صحت بالاي مدل مذكور دارد.

The importance of predicting bankruptcy risk of firms is increasing because of later financial crisis. Despite practical researchers trying to present models for predicting this risk, it seems that an optimum and acceptable model that is reliable for financial statement users and auditors in order to increase their ability in decision making and professional judgment has not been presented yet. Therefore more researches in this region can help to understand financial crisis and bankruptcy risk of firms and finally increase the probability of accessing such a model. This research investigates 31 financial ratios have been used with Bayesian approach to test market information of firms listed in TSE during 1386 to 1396. Finally a model consist of 6 variables (retained earnings to total asset, changes in net income to the sum of absolute value of two years net income, financial leverage, equity book value to debt book value, excess of debt to total asset and loss index) has been designed and presented for predicting this risk. The ability and prediction accuracy of this model has been tested by Receiver Operating Characteristics (ROC) curve and actual information of crisis and non-crisis firms. The results show high precision and accuracy of the model.