پديد آورندگان :
وليان، طيبه دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد- گروه معماري، مشهد , مفيدي شميراني، مجيد دانشگاه علم و صنعت ايران - دانشكده معماري و شهرساز ي , محمودي، مهناز دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال - دانشكده فني
كليدواژه :
بادگير , اقليم گرم و خشك , سمنان , خانه هاي تاريخي
چكيده فارسي :
يكي از عناصر تاريخي مهم و اثرگذار بر معماري ايران، بادگير است. معماران ايراني، اين عنصر را در رويكرد طراحي اقليمي به كار مي گرفته اند. بادگير يك سيستم سرمايشي ايستا است كه با استفاده از انرژي تجديدپذير باد، امكان تهويه طبيعي ساختمان را نيز فراهم ميكند. بادگير در سيماي شهرهاي قديمي ايران، به عنوان يك عنصر اثرگذار مطرح بوده، به طوريكه پس از منارههاي مساجد، عنصري مهم در خط آسمان شهر قلمداد ميشد. امروز صنعت ساختمان با مصرف چهل درصد از انرژي جهاني و سيستمهاي خنك كننده و گرمكننده نيز با مصرف حدود شصت درصد انرژي در يك ساختمان، تهديدي جدي در ايجاد چالشهاي زيست محيطي هستند، از اين رو سيستمهاي غيرفعال مثل بادگيرها مي‌توانند جايگزينهايي سنتي ولي مفيد براي كاهش مصرف انرژي باشند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه بادگيرها در معماري بومي شهر سمنان انجام گرديده است. در مطالعه ميداني تعداد 37 خانه از خانه هاي تاريخي و واجد ارزش معماري در شهر سمنان انتخاب شده و ويژگيهاي كالبدي بادگيرهاي موجود مورد بررسي قرارگرفته است. نتايج نشان ميدهد كه در گذشته، بناهايي همچون آبانبارها، دارالحكومه قديم و خانه هاي تاريخي در سمنان داراي بادگير بودهاند. ويژگيهاي بادگيرها نيز شامل جهت استقرار رو به شمال، تيغه ها عمدتا X شكل، ارتفاع بادگيرها از كمتر از 2 متر تا 11.5 متر متغير بوده و اكثرا داراي سقف مسطح هستند. به لحاظ تزيينات نيز، تعدادي از بادگيرهاي بناهاي مسكوني سمنان فاقد تزيينات بوده و تعدادي نيز با مصالحي مانند آجر، گچ و يا كاه گل تزيين شدهاند.
چكيده لاتين :
One of the most important factors on the Iranian architecture is Windcatcher. Iranian architects has been applied this element on climate designing. A windcatcher (wind tower, wind scoop) is a traditional architectural element used to create natural ventilation and passive cooling in buildings. Windcatchers come in various designs: unidirectional, bidirectional, and multidirectional. Windcatchers are widely used in North Africa and in the West Asian countries around the Persian Gulf, and have been for the past three thousand years. Windcatchers vary dramatically in shape, including height, cross-sectional area, and internal sub-divisions and filters. Windcatcher is a static cooling system, which provides buildings with natural ventilation using wind renewable energy. Windcatcher have been known as one of the most effective elements in Iranian ancient city architecture; so that, they have been identified as the second most important elements after Mosque Minaret. Nowadays, building industry and cooling and heating systems by using 40% and 60% of the world’s energy respectively are considered serious threats to the environment. Therefore, passive systems like Windcatchers could be adequate replacements with respect to energy consumption. Current project aims to study Windcatchers in the traditional architecture of Semnan. 37 buildings with architectural values were selected in the field study and their Windcatcher characteristics were evaluated. Results show that buildings such as Ab anbar, Government House and historical houses had Windcatchers in the past. Windcatcher characteristics included their northward direction, X-shape blades, heights between 2 to 11.5 meters and their horizontal roof. Some of the Windcatchers were decorated using bricks, chalk, cobb or clom but the others were not decorated at all.
