شناسايي مؤلفه هاي سبك زندگي سلامت‌محور با تأكيد بر دوره نوجواني: يك مطالعه كيفي

Identifying the Components of a Healthy Lifestyle with Emphasis on Adolescence: A Qualitative Study

زمينه و هدف: موضوع سلامت به عنوان يك سرمايه فردي و اجتماعي با توجه به اهميتي كه براي رشد و شكوفايِي فرد و جامعه دارد، از ديرباز مورد توجه انديشمندان در حوزه هاي مختلف بوده است. هدف پژوهش حاضر شناسايي مؤلفه هاي سبك زندگي سلامت‌محور با تأكيد بر دوره نوجواني بود. مواد و روش ها: اين پژوهش با رويكرد كيفي و روش تحليل محتوا انجام گرفت. جامعه پژوهش شامل اسناد و مدارك علمي معتبر مرتبط با سبك زندگي سلامت محور بودند كه با استفاده از روش نمونه¬گيري هدفمند 47 مقاله (35 مقاله فارسي و 12 مقاله لاتين) مربوط به بعد از سال 2000 به عنوان نمونه انتخاب شدند. براي انجام پژوهش از طريق مطالعه مقالات علمي مربوط به سبك زندگي سلامت‌محور ابتدا مفاهيم اوليه استخراج شده و به زيرمقوله ها و زيرمقوله ها به مقوله هاي اصلي اختصاص پيدا كردند. ابزار تحقيق شامل فيش‌هاي يادداشت‌برداري بود. شيوه تجزيه و تحليل داده‌ها بر اساس تحليل محتواي كيفي از نوع قراردادي (استقرائي) انجام شد و در سه مرحله مفاهيم اوليه، زيرمقوله ها و مقوله هاي اصلي به صورت دستي استخراج شدند. يافته ها: نتايج نشان داد كه مقوله هاي سبك زندگي سلامت محور شامل چهار مقوله اصلي و 12 زيرمقوله شامل سلامت جسمي (تحرك، تغذيه، الگوي خواب مناسب، كاهش رفتارهاي پرخطر، مسئوليت پذيري در قبال سلامت، پيشگيري از حوادث و مراقبت از خود)، سلامت رواني (مديريت استرس، خودشكوفايي، مثبت انديش و ذهن آگاهي)، سلامت اجتماعي (روابط بين-فردي) و سلامت معنوي (رشد معنوي) است. تعداد مفاهيم اوليه، 62 مورد بود. نتيجه گيري: اميد مي رود با آموزش اين زيرمقوله ها به نوجوانان بتوان سبك زندگي سلامت محور را براي آنان ايجاد كرد و از اين طريق به بهبود سلامت نوجوانان كمك كرد.

Background and Objective: The issue of health as an individual and social capital, considering its importance for the growth and prosperity of the individual and society, has long been considered by thinkers in various fields. The aim of this study was to identify the components of a healthy lifestyle with emphasis on adolescence. Materials and Methods: This research was conducted with a qualitative approach and content analysis method. The study population consisted of valid scientific documents related to healthy lifestyle that 47 articles (35 Persian articles and 12 Latin articles) related to the year 2000 were selected as the sample using purposive sampling method. To conduct research through the study of scientific articles related to healthy lifestyle, first the basic concepts were extracted and assigned to subcategories and subcategories to the main categories. The research tool included note-taking slips. Data analysis method was performed based on contractual (inductive) qualitative content analysis and in three stages, basic concepts, subcategories and main categories were extracted manually. Results: The results showed that healthy lifestyle categories include four main categories and 12 sub-categories including physical health (mobility, nutrition, proper sleep pattern, reduction of high-risk behaviors, health responsibility, accident prevention and Self-care). Mental health (stress management, self-fulfillment, positive thinking and mindfulness), social health (interpersonal relationships) and spiritual health (spiritual growth). The number of initial concepts was 62. Conclusion: It is hoped that by teaching these subcategories to adolescents, a healthy lifestyle can be created for them and thus help improve adolescents' health.