هستان نگاري تحكيم خانواده مبتني بر منابع دانش در حوزۀ مطالعات زنان در ايران (FamilyOnto)

FamilyOnto: An Ontology of Family Consolidation Domain Based on Women's Studies Resources‌ in Iran

اين پژوهش با هدف طراحي هستان‌نگاري «تحكيم خانواده، با استخراج مفاهيم و روابط بين آنها از منابع دانش حوزه مطالعات زنان (گرايش علوم اجتماعي) در ايران انجام شد. پژوهش از نظر هدف كاربردي است و از روش تحليل ‌حوزه (رويكرد آشولد و گرونينگر) و هم‌چنين از روش دلفي براي تأييد مفاهيم و تأييد نهايي هستان‌نگاري استفاده شد. از جامعه آماري، شامل 792 كتاب و 2144 مقاله علمي ـ پژوهشي، تعداد 9295 مفهوم عيني و ضمني استخراج شد و پس از دسته‌بندي، استانداردسازي و سپس نظرسنجي مفاهيم طي پالايش ‌دلفي، نخستين مدل مفهومي حوزه «تحكيم خانواده» شكل گرفت. اين مدل شامل يك هسته مفهومي، 3 مفهوم، 9 مقوله، 24 زيرمقوله و 66 زيرمفهوم بود. درخت هستان‌نگاري با ايجاد روابط بر مبناي وزن كلمات ‌كليدي، با يك هسته ‌مفهومي، دو رده اصلي، 110 رده فرعي و 199 زيررده ايجاد شد و در مجموع با 212 رابطه سلسله‌مراتبي و ويژگي شيء، روابط معنايي بين مفاهيم برقرار شد. اين مصنوع در نرم‌افزار 5.5 protégé اجرا شد و با افزونه‌هاي OntoGraf، OWLViz و VOWL قابل نمايش شد. هستان‌نگاري FamilyOnto به عنوان يك سند راهبردي در سياست‌گذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي آينده مدل‌سازي ‌مفهومي حوزه مطالعات زنان تأثيرگذار است، هم‌چنين، به عنوان ابزاري براي ذخيره و بازيابي معنايي مؤثر كاربران و در تعاملات پژوهشي متخصصان حوزه، مفيد است. كليدواژه‌ها

The present research aims to design an Ontology of Family Consolidation domain based on Women's Studies resources in Iran (books and articles) which were published during the years 1995-2018. It was done by extracting the concepts and their relationships and properties from knowledge resources. This applied research was done by mixed methods (qualitative and quantitative combination), with Delphi and Domain analysis approaches by reviewing the subjects of 792 books and 1142 articles. Concepts were evaluated by Delphi method through interviews and questionnaires with 11 ex-perts. Finally, 1 conceptual core, 3 conce-pts, 9 categories, 24 subcategories and 66 sub-concepts were extracted. The made-artifact of this research has 1 conceptual core (super class) called "Family Conso-lidation", two main classes called "Family Consolidation Factors" and "Family Consolidation Results". It contains also 110 classes, 199 subclasses, along with 54 hierarchical relationships. In total 212 semantic properties were identified among the concepts. The present research has been done through protégé ontology management software (Beta 5. 5 edition) and because of software capability it can edit, upgrade and expand. This ontology has been created with the aim to support researchers in exploring knowledge and to retrieve more information from the domain of Women's Studies in Iran.