بررسي چالش هاي حقوق خانواده ناشي از شيوع بيماري كرونا در برخي از كشورها با تاكيد بر حق حضانت و ملاقات كودكان

Family Law Issues During COVID 19: Co-Parenting and Access to Children

شرايط پيش‌آمده ناشي از ويروس كرونا به گونه‌اي تمام جهان، افراد و روابط آن‌ها را دچار دگرگوني كرده و تحت تأثير قرار داده است. اين شرايط بر توافقات حقوقي افراد نيز تأثيرگذار بوده است؛ به‌عنوان نمونه توافقات والدين كودكاني كه به دلايلي از قبيل طلاق جدا از يكديگر زندگي مي‌كنند، تحت تأثير اين شرايط قرار گرفته است. در مواردي حق ملاقات والدي كه به موجب حكم دادگاه بايد روز يا روزهايي از هفته كودك را ملاقات كند، مورد بازنگري قرار گرفته يا در صورتي كه حضانت‌كننده، مانع ملاقات طفل با اشخاص ذي‌حق شود و به دلايل موجه و امكان ورود ضرر به كودك از اعمال حقي ممانعت كند، حكم به مجازات وي نشده است. با توجه به لازمه دو نهي منتج از قواعد لاضرر، نهي از عروض در تهلكه و بر اساس اصل 40 قانون اساسي چون اعمال اين حق موجبات ورود ضرر به غير را فراهم و تمهيد مي‌كند و محتمل نيز قوي است، بنابراين حكم به الغاي موقت اين حضانت يا ملاقات حسب اقتضا خواهد شد. ملاك برهم‌زدن توافقات والدين و اشخاص ذي‌حق، بر اساس قانون داخلي و برخي از كشورهاي مورد مطالعه هم‌چون استراليا، كانادا و ايرلند؛ به مخاطره افتادن سلامت جسمي، امكان ورود ضرر و نهايتاً حفظ مصالح كودكان است. اين موارد موضوعاتي است كه به دادگاه و حضانت‌كننده اجازه مي‌دهد تا براي دوره‌اي محدود شخص ذي‌حق؛ اعم از والدين يا ساير اقربا از ملاقات با كودكان محروم شده و استنكاف حاضن موجبات مسئوليت مدني و كيفري براي وي نباشد. از ديگر مشكلات مربوط به دعاوي حضانت و حق ملاقات در ايام شيوع كرونا، قرنطينه‌سازي و تعطيلي اماكن عمومي و ادارات، روش‌هاي دسترسي به دادگاه‌ها و حضور در جلسات دادرسي و آگاهي از اين روند بوده كه در اين مقاله به آن‌ها پرداخته خواهد شد. كليدواژه‌ها

The COVID-19 crisis has a major impact on the life of people around the world. People, their relations, their jobs and all other aspects of life have experienced change during COVID pandemic. The pandemic situation also affects the exis-ting legal agreements such as co-parent-ing. Many countries issued stay-at-home orders which limited contact between people and their family and friends. This order has a great impact on families who follow court orders on co-parenting and access to the children. The COVID restrictions have created confusion and distress for them about their rights and responsibilities. The study of legal decisions in Iran and also some countries such as Australia, Canada, and Ireland show that the current COVID restrictions cannot be used as an excuse to breach the legal agreement. The existing court orders remain in place and must be respected as much as possible. However, parents may modify the existing court orders according to the situation and taking into account the best interests of the child while there is a “reasonable excuse”. Some legal princ-iples such as the principle of “no harm and no loss” and the principle of “avoiding hardship” and the article 40 of Iranian Constitution which explains that the exercise of any one’s right cannot be in a manner that harms others. Therefore, if the decision to any change in access or custo-dy is made based on preventing any kind of loss or harm to children which is reasonably probable, there is no civil liability nor criminal one for the breach of legal agreement. This article examines some family law issues which have been litigated regularly during COVID pande-mic such as the custody and access during COVID, lock-down and quarantine and access to the courts, and different ways to inform people about their legal rights and responsibilities and any modification to them during COVID-19.