بررسي تاثير تكاليف توانبخشي شناختي مبتني بر رايانه (رحا) بر فرآيندهاي شناختي كودكان با اختلال كاركردهاي اجرايي

The effect of computerized cognitive rehabilitation tasks (RAHA) on cognitive processes in children with executive dysfunction

پژوهش حاضر با هدف تدوين برنامه توانبخشي مبتني بر رايانه و بررسي اثربخشي آن بر حافظه فعال، توجه و بازداري پاسخ در كودكان با ضعف كاركردهاي اجرايي انجام شده است. روش روش پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون پس آزمون با گروه انتظار بوده است. جامعه آماري شامل23 كودك واجد شرايط، به شيوه تصادفي در دو گروه آزمايش و انتظار قرار گرفتند. در همين راستا، در گام نخست به شناسايي نيازها و مولفه هاي برنامه توانبخشي شناختي به مطالعه و مرور نظام دار پژوهش هاي موجود پرداخته و در نهايت براساس مباني نظري و پژوهشي موجود، اقدام به طراحي يك برنامه توانبخشي شناختي رايانه اي گرديد. به منظور بررسي نشانه هاي ضعف كاركردهاي اجرايي از پرسشنامه درجه بندي رفتاري و كاركردهاي اجرايي(بريف-فرم والد)، جهت سنجش حافظه فعال براي كودكان از آزمون(حافبك) و براي سنجش توجه ديداري، شنيداري و بازداري پاسخ(IVA-2) استفاده گرديد. دانش آموزان به مدت 18 جلسه(45 دقيقه) تحت مداخله قرار گرفتند و گروه انتظار هيچ آموزشي دريافت نكردند. داده هاي حاصل از اين پژوهش با روش تحليل كواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها يافته هاي حاصل از تحليل داده ها پس از حذف اثر پيش آزمون حاكي از اثربخشي برنامه توانبخشي رايانه اي بر عملكرد حافظه فعال، توجه و توجه مستمر بوده است p≤0/05 با اين وجود نتايج تحليل كواريانس تفاوت معناداري را در آزمون بازداري پاسخ نشان نداده است p≤0/05 نتيجه گيري به طور كلي، مي توان نتيجه گرفت كه توانبخشي شناختي رايانه اي به عنوان يك روش مكمل درماني در كنار ساير درمان ها، در مداخلات مرسوم جهت ارتقاء كاركردهاي اجرايي مورد استفاده قرار گيرد.

This study was to develop and efficacy of Working Memory, Attention, and Inhibition in children with executive dysfunction. Method In this semi-experimental study (pretest-posttest with the control group) design, 23 students with Executive dysfunction were selected using the non-random purposive sampling method and randomly divided into the experimental and control groups. In order to identify the needs and components of the Cognitive Rehabilitation Program, a systematic review of the existing research was carried out and finally, based on the existing theoretical and research foundations of the computerized Cognitive Rehabilitation Program. The executive function training program was performed in 18 sessions (45 minutes) using the computerized training program in the experimental group. Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF) was used to assess executive dysfunction, the HAFBAK Tests were used to assess the working memory, and using the IVA test to assess attention. Also, an analysis of covariance was used to examine the effectiveness of an intervention. Results The results showed that after the intervention program, the improved working memory and attention (p < 0/05). Instead, no significant differences were observed in inhibition between the two groups after the intervention (p < 0/05). Conclusion Therefore, computerized cognitive rehabilitation, as a complementary therapeutic approach along with other therapies, can be used in conventional interventions to enhance executive functions.