بررسي روند توسعه آموزش عالي مهارتي كشور طي 10 سال اخير

مسأله و هدف: با توجه به اهميت روز افزون آموزش­هاي مهارتي و با عنايت به مسائل پيچيده و متعددي كه اين نوع آموزش­ها با آن درگير هستند، در اين مقاله سعي بر اين است تا روند رو به رشد اين دو زيرنظام­ كه متوليان حوزه مهارتي نظام آموزش عالي كشور هستند مورد بررسي و تحليل قرار گرفته و به نوعي به آسيب شناسي اين دو زيرنظام پرداخته شود و خلاء هاي احتمالي اين دو زيرنظام پوشش داده شود. روش كار: ابزار جمع‌آوري اطلاعات محقق در اين تحقيق به صورت روش كتابخانه‌اي بوده است كه همه اسناد چاپي و الكترونيكي را شامل مي­شود. يافته­ها: در يك دهه اخير روند رشد و توسعه زيرنظام مهارتي شامل دانشگاه جامع علمي كاربردي و دانشگاه فني و حرفه‌اي بسيار متفاوت از يكديگر بوده است به‌طوري‌كه دانشگاه جامع علمي كاربردي 14273 رشته محل از 37159 (38 درصد از كل كشور) را به خود اختصاص داده است و در ساير موارد دانشگاه جامع علمي در سال تحصيلي 1394 – 1393 با جمعيت 816620 و در همين سال با تعداد 1011 مركز آموزش عالي با فاصله خيلي زياد، بالاتر از دانشگاه فني و حرفه­اي ايستاده است. اين در حالي است كه دانشگاه فني حرفه­اي 1014 رشته محل (7/2 درصد از كل كشور) را دارد و جمعيت آن در سال تحصيلي 1397 – 1396، 221397 نفر بوده و در سال 1399-1398، 173 مركز آموزش عالي داشته است. نتيجه‌گيري: يكي از مهم‌ترين دلايل رشد و توسعه دانشگاه جامع علمي كاربردي نسبت به دانشگاه فني و حرفه­اي را مي­توان ورود بخش خصوصي و تأسيس مراكز علمي كاربردي خصوصي دانست. دانشگاه فني و حرفه­اي به لحاظ ماهيت كاملاً دولتي و بروكراسي اداري در يك دهه اخير فقط 8 آموزشكده جديد تأسيس نموده است البته بيش از 10 آموزشكده اين دانشگاه طي يك دهه اخير كه به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري واگذارشده ارتقا يافته و تبديل به دانشكده شده­اند كه نشانگر حركت به سمت پايدارسازي حضور و ارائه خدمات مي­باشد. اسناد بالادستي به‌ويژه برنامه­هاي توسعه اخير چون برنامه­هاي چهارم، پنجم و ششم توجه زيادي به زيرنظام مهارتي داشته و به دنبال رشد و توسعه اين زيرنظام خاص نظام آموزش عالي بوده­اند به‌طوري‌كه با عناوين مختلف در برنامه­هاي توسعه كشور چون حمايت اداري، مالي، تجهيزاتي و كالبدي و توجه به پيامدها و لزوم تأسيس يك نهاد سياست‌گذار جهت يكپارچگي و كارآمدي از آن ياد كرده­اند.