پديد آورندگان :
نجفي، مهرسا دانشگاه شهركرد - دانشكده منابع طبيعي و علوم زمين , زماني احمدمحمودي، رسول دانشگاه شهركرد - دانشكده منابع طبيعي و علوم زمين - گروه شيلات و محيط زيست , شالويي، فردين دانشگاه شهركرد - دانشكده منابع طبيعي و علوم زمين - گروه شيلات و محيط زيست
كليدواژه :
ارزيابي خطر بوم شناختي , رسوب , رودخانه بهشت‌آباد , عناصر سنگين , ICP-MASS
چكيده فارسي :
فلزات سنگين از جمله آلاينده‌هايي محسوب مي‌شوند كه از طريق منابع متعدد انسان‌ساخت يا طبيعي به‌صورت مستقيم يا غيرمستقيم وارد پيكره‌هاي آبي مي‌شوند. رودخانه بهشت‌آباد يكي از منابع آبي مهم در استان چهارمحال و بختياري مي‌باشد. تحقيق حاضر به‌منظور ارزيابي ميزان فلزات سنگين (آرسنيك، كادميوم، كروم، مس، سرب و روي) در رسوب رودخانه بهشت‌آباد چهارمحال و بختياري طراحي شده است. نمونه‌هاي رسوب در دو دوره به‌صورت سالانه از 6 سانتي‌متر بالايي بستر جمع‌آوري شد. نمونه‌هاي رسوب، درون جعبه‌هاي يونوليتي حاوي يخ در دماي 4 درجه سانتي‌گراد به آزمايشگاه منتقل شدند. غلظت كل عناصر آرسنيك، كادميوم، كروم، مس، سرب و روي پس از عصاره‌گيري با دستگاه ICP-MASS تعيين شد. توصيف آماري نتايج با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد. غلظت متوسط آرسنيك، كادميوم، كروم، مس، سرب و روي به ترتيب: 34/1، 18/0، 96/25، 51/11، 7/9 و 57/29 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود كه كمتر از حد سميت مي‌باشد. با توجه به نتايج شاخص خطر بالقوه بوم‌شناختي، فاكتور آلودگي، شاخص زمين‌شيميايي و فاكتور غني‌شدگي، بر اساس غلظت زمينه، آلودگي قابل‌توجه و شديد از فلزات سنگين در رسوبات رودخانه مشاهده نشد. غلظت مس در برخي از ايستگاه‌هاي مطالعاتي اثر زيستي نامطلوب بر موجودات آبزي دارد. به‌طور كلي منشا فلزات سنگين در رسوبات رودخانه بهشت‌آباد با توجه به نتايج حاصل، منشا طبيعي بوده و براي پيشگيري از ايجاد آلودگي بايد از ورود آلاينده‌هاي بر اثر پسآب كشاورزي و پرورش ماهي و فاضلاب‌هاي خانگي به رودخانه پيشگيري كرد.
چكيده لاتين :
Heavy metals are among the pollutants that come into the aquifer through direct or indirect sources of man-made or natural materials. Beheshtakad River is one of the most important water sources in Chaharmahal and Bakhtiari Province. The present study was designed to evaluate the amount of heavy metals (arsenic, cadmium, chromium, copper, lead and zinc) in the sediment of Chaharmahal and Bakhtiari Beheshtabat River. The sediment samples were collected in two periods each year from a height of 6 cm above the bed. The sediment samples were transferred to the laboratory in an ice-free box at 4 ° C. The concentration of total arsenic, cadmium, chromium, copper, lead and zinc elements was determined by ICP-MASS. Descriptive statistics were performed using SPSS software. The average concentrations of arsenic, cadmium, chromium, copper, lead and zinc were 1.34, 0.18, 25.96, 11.51, 9.7 and 29.57 mg / kg, which were less toxic. According to the results of the potential ecological risk index, contamination factor, geochemical index and enrichment factor, there was no significant and severe pollution of heavy metals in river sediments based on the background concentration. The concentration of copper in some study stations has an adverse biological effect on aquatic organisms. Generally, the origin of heavy metals in the sediments of the Beheshtabad River is natural due to the results, and to prevent contamination, the prevention of the input of pollutants due to agricultural production and fish farming and household sewage to the river was prevented.
