واكاوي سازه‌هاي مؤثر بر رفتار تاب‌آوري باغداران پسته مناطق روستايي رفسنجان در برابر تغييرات اقليمي

Analysis of Structures Affecting the Resilience Behavior of Rafsanjan Pistachio Growers Against Climate Change

رفسنجان يكي از مناطق اصلي توليد پسته كه از محصولات راهبردي و صادراتي ايران است در سال­هاي اخير با مشكلات عمده زيست‌محيطي از جمله تغييرات اقليمي روبرو بوده است. لذا توجه به رفتار تاب‌آوري پسته‌كاران اين منطقه در مقابله با اثرات منفي تغييرات اقليمي بسيار مهم مي‌باشد. لذا پژوهش حاضر به تحليل عوامل مؤثر بر تاب‌آوري باغداران پسته رفسنجان در برابر تغييرات اقليمي پرداخته است. جامعه آماري پژوهش، كليه پسته‌كاران مناطق روستايي شهرستان رفسنجان بودند (22721 نفر) كه با استفاده از روش تعيين حجم نمونه در پژوهش‌هاي همبستگي 340 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامه بود كه براي روايي آن جمعي از متخصصان و تعيين پايايي آن از هم‌ساني دروني به روش آلفاي كرونباخ استفاده شد. به منظور واكاوي عوامل مؤثر بر رفتار تاب‌آورانه باغداران پسته رفسنجان در برابر تغييرات اقليمي از تحليل مسير استفاده گرديد. داده‌پردازي نيز با استفاده از نرم افزار SPSSver25 انجام گرفت. نتايج پژوهش بيانگر آن است رفتار تاب‌آوران باغداران مورد مطالعه در برابر تغييرات اقليمي در سطح متوسطي قرار دارد. همچنين نتايج تحليل مسير نشان داد متغيرهاي نگرش نسبت به رفتار تاب‌آوري در برابر تغييرات اقليمي با اثر كل 0/433، كنترل رفتار درك شده با اثر كل 0/426، هنجارهاي اجتماعي با اثر كل 0/399 و قصد رفتاري با اثر كل 0/387 به ترتيب بيشترين تأثير بر رفتار تاب‌آورانه باغداران در برابر تغييرات اقليمي را دارند. مي‌توان با متنوع كردن مهارت و اشتغال باغداران و فراهم نمودن زير ساخت‌هاي مناسب كشاورزي، افزايش سطح حمايت‌هاي مالي، افزايش سطح اطلاع‌رساني، افزايش سطح مشاركت مردم، افزايش سطح انسجام اجتماعي جامعه، وضعيت رفتار تاب‌آورانه باغداران را بهبود بخشيد.

Rafsanjan, as one of the main areas for pistachio production, which is one of Iran's export products, has faced major environmental problems in recent years, including drought and climate change. Therefore, it is very important to pay attention to the resilience behavior of pistachio growers against the adverse effects of climate change. The present study analyzed the factors affecting the resilience of Rafsanjan pistachio growers against climate change. The statistical population included all pistachio growers in rural areas of Rafsanjan (22721 people) of which 340 people were selected as sample using the size determination method in correlational studies. The data collection tool was a questionnaire that was validated by a group of experts and its reliability was determined by internal consistency using Cronbach's alpha method. For investigating the factors affecting the resilient behavior of growers in the face of climate change, path analysis was used. Data processing was also performed using SPSS ver25 software. The results indicated that the resilient behavior of the studied gardeners in the face of climate change is moderate. The results of path analysis showed that the variables of attitude with a total effect of 0.433, control of perceived behavior with a total effect of 0.426, social norms with a total effect of 0.399 and behavioral intention with a total effect of 0.387, respectively, had the greatest impact on gardeners' resilient behavior against climate change. Hence, by diversifying the skills and employment of gardeners, providing suitable agricultural infrastructure, increasing the financial support, information, the public participation, and social cohesion of society, the status of resilient behavior of gardeners would be improved.