كليدواژه :
حقابه محيط زيستي , هيدرولوژيكي , منحني تداوم جريان , نرم افزار IHA
چكيده فارسي :
تأمين و تخصيص حقابه‌هاي محيط زيستي رودخانه‌ها، جهت حفاظت از اكوسيستم منابع آب و اكوسيستم‌هاي وابسته به اين منابع، نظير تالاب‌ها و درياچه‌ها، بايد به عنوان يك ضرورت در مديريت پايدار منابع آب كشور در نظر گرفته شود. در اين تحقيق، در يك دوره 44 ساله (از 1970 تا 2013)، جريان محيط‌زيستي رودخانه باليخلوچاي، با استفاده از سه روش تنانت، تسمن و منحني تداوم جريان مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نرم‌افزار IHA به بررسي تغييرات هيدرولوژيكي و محيط‌زيستي ناشي از احداث و بهره‌برداري از سد يامچي پرداخته شد. نتايج نشان داد كه با استفاده از روش تنانت و براي حفاظت از رژيم جريان رودخانه در محدوده بهينه، براي تمام ماه‌هاي سال نياز به جرياني در محدوده‌ي 96/1 تا 27/3 مترمكعب بر ثانيه است اين درحالي است كه روش تسمن براي حفاظت از اكوسيستم‌هاي رودخانه‌اي جرياني معادل 31/1 مترمكعب بر ثانيه را تخمين زده است. نتايج روش منحني تداوم جريان، حاكي از تأمين دبي 95/2و 46/2 مترمكعب بر ثانيه به ترتيب براي حفاظت از رودخانه در شرايط مناسب و نسبتاً مناسب است. بهره‌برداري از سد بر پارامترهاي هيدرولوژيكي و محيط‌زيستي پايين‌دست تأثيرگذار بوده است به‌نحوي‌كه ميزان اين تأثيرات بر پارامترهاي هيدرولوژيكي مانند مقادير جريان‌هاي ماهانه، زمان وقوع مقادير حدي در سال، مقدار و تداوم جريان‌هاي حدي در سال و تناوب تغيير وضعيت جريان به ميزان 38/61 درصد با درجه تغييرات متوسط است. همچنين با وجود سد به ميزان 6/51 درصد پارامترهاي محيط‌زيستي مانند جريان‌هاي كم آبي ماهانه، جريان‌هاي كم آبي شديد، سيلاب‌هاي كوچك و سيلاب‌هاي بزرگ تغيير يافته است.
چكيده لاتين :
The provision and allocation of environmental rights of rivers, should be considered as a necessity in the sustainable management of the country's water resources, to protect the water resource ecosystem and the ecosystems associated with these resources, such as wetlands and lakes. In this research, over a 44 year period (from 1970 to 2013), the environmental flow of the Balikhloochai River, was studied using Tennant, Tessmann and FDC methods. Using IHA software, the effect of construction and operation of the Yamchi dam on hydrological and environmental changes, were investigated. Results showed that the Tennant method calculate the river flow between 1.96 to 3.27 m3/s to keeping the river flow regime at the optimum range for all months of the year, while Tessmann method calculate it 1.31 m3/s. The results of the FDC indicate that for the protection of the river in suitable and relatively suitable conditions, the flow rate of 2.95 and 2.46 m3/s was required, respectively. It was found that Dam operation has influenced downstream hydrological and environmental parameters. The extent of these effects on hydrological parameters such as Magnitude of monthly water conditions, Magnitude and duration of annual extreme water conditions, timing of annual extreme water conditions, and frequency and duration of high and low pulses status were 61.38% with moderate change degree. Also, despite the dam, 51.6% of environmental parameters such as monthly low flows, extreme low flows, small floods and large floods have changed.
