تحليلي تاريخي بر شكل‌گيري و توسعه تجربه سياستي قانون حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان

شركت‌هاي دانش‌بنيان فناور محرك توسعه اقتصادي در نيم قرن گذشته بوده‌اند و حمايت از آن ها به يكي از نقاط اصلي تمركز در سياست‌هاي ملي فناوري و نوآوري تبديل شده است. در ايران، تدوين يك بسته سياستي منسجم براي حمايت از شركت‌هاي فناور خصوصي پس از حدود سه دهه تطور در نظام سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري كشور رخ داد. اين پژوهش به مطالعه چرايي و چگونگي شكل‌گيري اين بسته سياستي با عنوان «قانون حمايت از شركت‌ها و مؤسسات دانش‌بنيان و تجاري‌سازي نوآوري‌ها و اختراعات» مي‌پردازد. پژوهش حاضر با رويكرد تاريخي و مبتني بر نظريه چرخه‌سياست انجام شده و گردآوري داده‌ها با مطالعات كتابخانه‌اي و روش تحليل‌اسنادي صورت پذيرفته است. يافته‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد كه چگونه بسترها و زمينه‌هاي نهادي و تاريخي (مانند تغيير تدريجي تمركز از سياست علم به سمت سياست فناوري و سياست نوآوري، شكل‌گيري فهم نظام‌مند از نوآوري و درك نقش بنگاه‌ها در نظام نوآوري) در تعامل با محرك‌هاي سياسي و حكمراني كشور (نظير تحريم‌هاي فناورانه، ايجاد نهادهاي تخصصي حمايت از توسعه فناوري و نوآوري، بازتعريف نقش‌ها و مسئوليت‌هاي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و تأسيس معاونت علمي و فناوري رئيس‌جمهور) موجب شكل‌گيري بسته‌اي از ابزارهاي سياستي براي حمايت از شركت‌هاي فناور در قالب يك قانون مستقل و منسجم شده كه پس از تصويب نيز تكامل يافته است. نتايج پژوهش بر لزوم توجه به ابزارهاي سياستي طرف تقاضاي نوآوري، اعتبار مالياتي و حمايت از مالكيت فكري براي تكميل حمايت‌هاي اين قانون دلالت دارد.