پاسخ مراحل فنولوژيك لاين‌هاي اميدبخش كينوا به دما و فتوپريود

از عوامل مهم در سازگاري گياهان به شرايط محيطي جديد، تطابق مناسب مراحل نموي و امكان پيش‌بيني آن است. كينوا (Chenopodium quinoa, Willd) از خانواده تاج خروسيان، گياهي شبه‌غله‌اي يك‌ساله، با قابليت‌هاي بالا براي كشت در اغلب مناطق جهان به‌ويژه مناطق خشك و نيمه‌خشك است. افزايش تنوع در گونه‌هاي گياهي مورد كشت و كار مي‌تواند راهكاري حياتي در مقابله با تغييرات اقليمي و ايجاد ظرفيت مناسب توليد، به لحاظ كمي و كيفي در سبد غذايي باشد. اين تحقيق در 10 آزمايش جداگانه، در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در شهر يزد انجام شد. تيمار آزمايشي شامل 5 لاين اميدبخش و شاهد بود. 10 تاريخ‌هاي كاشت شامل: 9 فروردين، 9 ارديبهشت، 7 خرداد، 7 تير، 4 مرداد، 1 شهريور، 14 شهريور، 29 شهريور، 9 بهمن و 10 اسفند بود. هر سه روز، مراحل فنولوژيك هر لاين شامل فاصله زماني كاشت تا هر مرحله از نمو شامل سبز شدن، چهار برگي، ظهور جوانه گل، تشكيل پانيكول، گرده‌افشاني، خميري دانه، سفت شدن دانه و تغيير رنگ ثبت شد. نتايج نشان داد كه ميانگين دماهاي مرحله گلدهي تا تشكيل بذر در 5 لاين بين 25 تا 30 درجه سانتي‌گراد و در لاين 6 بين 20 تا 25 درجه سانتي‌گراد بود. ميانگين طول روزهاي مرحله گلدهي تا تشكيل بذر لاين ها بين 12 تا 12.5 ساعت بود. رابطه بين دما و طول روز از لحاظ تأثير بر مقدار درجه روز رشد گلدهي عكس يكديگر بود، به‌طوري كه با كاهش طول روز و افزايش دما، مقدار درجه روز رشد گلدهي افزايش يافت. به‌طور كلي، نتايج اين پژوهش، روز كوتاهي كينوا را تأييد كرد و نشان داد كه اين گياه از مرحله گلدهي تا رسيدگي دانه، تحت تاثير طول روز قرار مي گيرد. همچنين، نتايج نشان داد كه لاين 6، براي كشت در مناطق سردسير مناسب‌تر از ساير لاين‌ها است.