مواجهه «خود» و «ديگري» در فلسفه اگزيستانس و صورتبندي آن با تأكيد بر انديشه مارتين بوبر

موضوع «خود» و «ديگري» به يك معنا گوياي مجادلات ذهن‌گرايي تجربه‌گرايي در فلسفه معاصر غرب است. در اين مجادلات گاه زمينه توجه به موضوع «ديگري» و گاه به‌فراموشي سپردن آن و حتي سيطره بر او فراهم مي‌شد، اما با ظهور اگزيستانسياليسم، موضوع «ديگري» و تأكيد بر نقش آن در شناخت «خود»، مقام ثابتي در تفكر فلسفي و سپس انديشه سياسي پيدا كرد. فلاسفه اگزيستانس هرچند موضوع «ديگري» را از منظر وجودي مورد توجه قرار داده‌اند، اما از آنجا كه با اصل نظام‌مندي انديشه چندان موافق نيستند و نظام‌مندي را نوعي سيطره بر انسان مي‌دانند، بنابراين موضوع «ديگري» و مواجهه «خود» با آن، صورت‌بندي مشخصي در انديشه آنان ندارد، در حالي‌كه صورت‌بندي اين موضوع مي‌تواند آموزههاي روشني را براي دفاع از رابطه مطلوب ميان انسان‌ها ارائه دهد. در اين مقاله فرض شده است انديشه مارتين بوبر، هرچند در ادامه سنّت فلسفي اگزيستانسياليسم مطرح مي‌شود، اما وي با بهره‌گيري از ساير نحله‌هاي فلسفي و همچنين تأثيرپذيري از عرفان يهود، و با تأسيس «فلسفه گفتگويي»، صورت‌بندي نسبتا روشني از چگونگي مواجهه مطلوب با «ديگري» ارائه مي‌كند. اين مقاله با بررسي رويكردهاي مختلف به رابطه «خود» و «ديگري» سعي مي‌كند الگويي نظري را بر مبناي آراء بوبر جهت بررسي امكان يا فقدان باهم‌بودگي و اصالت دادن به «ديگري» در شناخت «خود» در انديشه يك متفكر، ارائه دهد