بررسي اثر پارازيتيسمي دو گونه زنبور تريكوگراما روي تخم‌هاي شب‌پره مينوز گوجه‌فرنگي (Tuta absoluta) تحت تأثير آفت‌‌‌كش‌ها

با توجه به اين‌كه شب‌پره مينوز يكي از آفات مهم و خسارت‌زاي گوجه‌فرنگي به‌شمار مي‌رود، در اين پژوهش جهت استفاده از حشره‌كش‌هايي با خطر كمتر براي محيط‌زيست، مصرف‌كنندگان و دشمنان طبيعي، اثر آفت‌‌كش‌هاي آبامكتين، امامكتين بنزوات، استامي‌پريد و فلوبندياميد روي مرحله بالغ دو گونه Trichogramma brassicaeوTrichogramma evanescens به‌عنوان پارازيتوئيد تخم شب‌پره مينوز در آزمايشگاه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مركزي سال 1397 مورد بررسي قرار گرفت. زنبورهاي تريكوگراما روي تخم‌هاي شب‌پره بيد غلات با شرايط (دماي 1±25 درجه سانتي‌گراد، رطوبت نسبي 10±60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و هشت ساعت تاريكي) پرورش داده شدند. آزمايش مقايسه ميزان پارازيتيسم دو گونه به روش t-test و در دسته‌هاي 10 ‌تايي و در درون ظروف پلاستيكي استوانه‌اي شكل انجام شد. آزمايش مربوط به اثر غلظت كشنده 25 درصد هر آفت‌كش روي زنده‌ماني زنبورها بر پايه طرح كاملاً تصادفي در پنج تكرار و در هر تكرار 10 عدد زنبور ماده جفت‌گيري‌كرده و به شيوه لوله آزمايش (Vial assay) انجام شد. زنبورها به‌مدت 24 ساعت در معرض اين غلظت قرار گرفتند. جهت بررسي ميزان پارازيتيسم زنبورهاي زنده مانده از آزمايش اثر غلظت كشنده 25 درصد هر آفت‌كش، آزمايشي در سه تكرار در هر تكرار پنج عدد زنبور و 150 عدد تخم مينوز گوجه‌فرنگي به روش طرح كاملاً تصادفي و شيوه فاكتوريل به‌مدت 48 ساعت درون ظروف پلاستيكي استوانه‌اي شكل انجام شد. مرگ و مير به‌طور روزانه ثبت شد و ميزان كاهش پارازيتيسم محاسبه گرديد. ميزان درصد مرگ و مير كلي اصلاح شده در تيمارهاي آبامكتين، امامكتين بنزوات، استامي‌پريد و فلوبندياميد براي گونه T. brassicaeبه‌ترتيب 26.67، 20، 13.33 و 13.33 و براي T. evanescens به‌ترتيب 20، 20، 13.33 و 6.67 محاسبه شد. ميزان كاهش پارازيتيسم در تيمارهاي آبامكتين، امامكتين بنزوات، استامي‌پريد و فلوبندياميد براي T. brassicae به‌ترتيب 25.12، 18.71، 13.3 و 11.81 درصد و براي T. evanescens به‌ترتيب 24.18، 19.2، 15 و 10.84 درصد تعيين شد. نتايج نشان دادكه فلوبندياميد سميت كمتري نسبت به ديگر تركيبات مورد بررسي داشته و استفاده از آن در برنامه‌هاي مديريت تلفيقي مينوز گوجه‌فرنگي امكان‌پذير است.