ارزيابي شاخص‌هاي رشدي، فيزيولوژيكي و فتوسنتزي دو رقم اسفناج (هيبريد و ايراني) تحت تنش آب قليايي

قليائيت اثرات مخربي بر توليد گياهان دارد. با توجه به بالا رفتن قليائيت خاك و آب در بسياري از زمين‌هاي كشاورزي ايران، در اين آزمايش اثر تنش قليائيت بر شاخص‌هاي رشدي، فيزيولوژيكي و فتوسنتزي در دو رقم اسفناج ˈبرگ‌پهن ورامينˈ و هيبريد ̓ناريتاˈ مورد بررسي قرار گرفت. اين آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در سال 1397 در مزرعه دانشگاه وليعصر رفسنجان انجام گرفت. فاكتورها شامل تنش قليائيت در چهار سطح (صفر، 10، 20، 30 ميلي‌مولار بي‌كربنات سديم) و رقم در دو سطح بود. نتايج نشان داد كه تنش قليائيت باعث كاهش پارامترهاي رشدي (وزن تر و خشك اندام هوايي، وزن خشك ريشه، تعداد برگ و سطح برگ) در هر دو رقم شد اما كاهش وزن خشك اندام هوايي و سطح برگ تحت تنش 30 ميلي‌مولار بي‌كربنات سديم در رقم هيبريد بيشتر از رقم ايراني بود. بي‌كربنات سديم همچنين باعث كاهش رنگيزه‌ها، كلروفيل كل، شاخص سبزينگي، شاخص PI و شاخص Fv/Fm شد و در سطح 30 ميلي‌مولار بي‌كربنات كاهش 30 درصدي نرخ فتوسنتز نسبت به گياهان شاهد مشاهده شد. با افزايش شدت تنش، محتواي آب نسبي برگ كاهش و ميزان نشت يوني و پرولين برگ افزايش يافت. در رقم ايراني تا سطح 20 ميلي‌مولار افزايش چنداني در مقدار سديم برگ مشاهده نشد. در هر دو رقم با افزايش سطوح تنش خصوصيات رشدي و فتوسنتزي گياهان كاسته شد. رقم برگ‌پهن ورامين از نظر صفات ارزيابي‌شده در سطوح پايين بي‌كربنات (10 و 20 ميلي‌مولار) تحمل بيشتري نسبت به رقم هيبريد داشت. به‌طور كلي رقم برگ‌پهن ورامين از نظر پارامترهاي رشدي، فيزيولوژيكي و فتوسنتزي براي كشت و كار در شرايط قليايي نسبت به رقم هيبريد مناسب‌تر است.