بررسي توزيع شوري در پروفيل خاك زراعي كشت شده تحت آبياري قطره اي

Study of salinity distribution in cultivated soil profile under drip irrigation

حفاظت از منابع آب و خاك در كشورهاي مناطق خشك و نيمه خشك در گروه توجه جدي به مسئله‌ي شوري است. پژوهش حاضر در قالب طرح بلوك‌هاي كاملا تصادفي به منظور بررسي تجمع نمك در خاك در آبياري قطره‌اي انجام شد. تيمارهاي مورد آزمون شامل آبياري با سيستم نوار پلاكدارسطحي، نوار پلاكدار نيمه زيرسطحي با عمق نصب 10 سانتيمتر از سطح خاك، نوار زيپدارسطحي، نوار زيپدار نيمه‌ زيرسطحي با عمق نصب 10 سانتيمتري از سطح خاك و نوار زيپدارسطحي با مالچ بود. شوري آب آبياري 2 دسي‌زيمنس بر متر همراه با كشت گياه ذرت علوفه‌اي صورت گرفت. نتايج بيانگر بيشترين تجمع نمك در عمق 15 تا 20 سانتيمتري و در فاصله عرضي 10 تا 15 سانتيمتري از گسيلنده‌ها بود. همچنين بين واريانس-هاي شوري در فاصله صفر، 15 و 30 سانتيمتري از گسيلنده‌ها و در عمق صفرتا 20 سانتيمتري از سطح خاك در هر پنج تيمار در سطح 0/05 درصد اختلاف معني‌دار وجود داشت ولي در بقيه اعماق كه شامل 20 تا 40 و 40 تا 60 سانتيمتري بود اختلاف معني‌داري وجود نداشت. طبق نتايج در سيستم آبياري قطره‌اي نواري در بافت سيلت لوم، تجمع نمك عمدتاً در فاصله صفر تا 15 سانتيمتري نوارها و عمق صفر تا 20 سانتيمتري از سطح خاك اتفاق مي افتد و بايد براي آبشويي آن اقدام نمود. در اين تحقيق تيمار زيپدارسطحي با مالچ از نظر بالابودن عملكرد محصول و مصرف آب كمتر نسبت به ساير تيمارها برتري داشت و به طور ميانگين نسبت به ساير تيمارها 10/39 درصد مقدار تجمع نمك را كاهش داد.

Conservation of soil and water resources in arid and semi-arid countries is a serious concern for salinity. The present study was carried out in a completely randomized block design to investigate soil salt accumulation in tape irrigation. Treatments included: “surface plaque tape”, “semi-subsurface plaque tape in 10 cm depth of soil”, “surface tape”, “semi-subsurface tape in 10 cm depth of soil” and “surface tape with mulch”. Salinity of irrigation water was 2 dS/m with Forage Maize cultivation. The results of salinity analysis indicate that salt distribution in 15-20 cm depth soil and in 10-15 cm space from dripper had highest value. Also in confidence level of 95 %, in all of treatment in 0, 15 and 30 cm space of dripper and 0-20 cm depth of soil level there were different in salt but in another depth (20-40 and 40-60 cm) there weren’t any different also, in use of drip tape irrigation system in soil texture silt-loam discrete kind of tape and location of installation, mainly salt distribution happen between 0-15 cm space of dripper and 0-20 cm depth of soil level and we have to do leaching. In this research, surface tape with mulch treatment had the highest yield and lowest water use between studied treatments. This treatment reduced the amount of salt accumulation by 10.39% on average compared to other treatments.