قدرت، نوپديدگي و بحران در سيستم‌هاي بين‌المللي پيچيده و آشوبي: گامي به سوي مدل نظري نوين

Power, Emergence and Crisis in Complex and Chaotic International Systems: A Step toward a New Theoretical Model

بحران‌ها به دليل اهميت و دائمي بودنشان در سيستم بين‌الملل، هميشه در كانون نظريه‌پردازي علم روابط بين‌الملل و سياست‌گذاري كشورها قرار داشته‌اند. تحول سيستم بين‌الملل، تحول در دستگاه تحليلي _ نظري بحران‌ها را در پي داشته و به همين منظور تكامل سيستم بين‌الملل و تبديل آن به سيستم پيچيده _ آشوبي دستگاه تحليلي يادشده را با بنيادها و قواعد نويني روبه‌رو نموده كه نوپديدگي از برجسته‌ترين پيامدهاي آنها مي‌باشد. بر همين اساس با توجه به ناكارآمدي ادبيات موجود در توجه به اين موضوع، اين پرسش اساسي مطرح مي‌شود كه «سازوكار علّي شكل‌گيري بحران‌ها در سيستم بين‌الملل پيچيده و آشوبي چگونه عمل مي‌كند؟». پژوهش حاضر با محوريت بخشيدن به نظريه «پيچيدگي و آشوب» و با تأكيد بر منطق غيرخطي حاكم بر سيستم بين‌الملل نوين، دستگاه تحليلي بحران را بر پايه ديناميك قدرت غيرخطي، نوپديدگي شناختي، علّي و قوانين بازسازماندهي نظري بررسي كرده و دو مدل «هيترارشي» و «پانارشي» را به‌عنوان مدل‌هاي اصلي در شكل‌دادن به نوپديدگي در روابط بين‌الملل مطرح كرده است. بحران‌ها، برآمده از گرايش سيستم‌هاي بين‌المللي پيچيده و آشوبي و ديناميك قدرت آن به زايش نوپديدگي و كاركرد در دو منطقه مجزاي پيچيدگي و انطباقي است كه حاكميت سازوكارهاي غيرخطي در اين مناطق سبب‌ساز بحران خواهند بود.

Due to the importance of crises, they have been at the center of theorizing by International Relations and states' policy-making. The evolution of the international system has led to the development of the theoretical, analytical apparatus of crises. In this regard, the international system's change and transformation into a complex-chaotic model have confronted the crisis analytical device with new foundations and rules. Accordingly, given the existing literature's inefficiency in addressing this issue, the fundamental question arises of "how the causal mechanism of crisis formation in a complex and chaotic international system works?" This article focuses on the theory of complexity and chaos. The author emphasizes the modern global system's nonlinear logic and presents the crisis analysis system based on cognitive, causal, and law emergence. The article introduces the two models of heterarchy and Panarchy as the leading models shaping of emergence in international relations. Crises arise from the tendency of complex and chaotic global systems and their power dynamics to emergence and functions in two separate regions of complexity and adaptation that which lead to the activation of nonlinear mechanisms in such areas and then will cause a crisis.