پديد آورندگان :
نامداري، آرمان دانگشاه لرستان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , كانوني، همايون سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي , احمدي، هادي دانگشاه لرستان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , اسماعيلي، احمد دانگشاه لرستان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
چكيده فارسي :
به منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي و توسعه كشت پائيزه نخود در كشور، چهارده ژنوتيپ نخود شامل 13 لاين منتخب از سري ژرم‌پلاسم مركز بين المللي تحقيقات كشاورزي در مناطق خشك (ايكاردا)، به همراه ژنوتيپ ILC 482 به عنوان رقم شاهد، در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در چهار تكرار و طي دو سال زراعي (93-1391)، در ايستگاه تحقيقات كشاورزي سارال استان كردستان بررسي شدند. لاينهاي نخود از لحاظ تعداد روز از كاشت تا گلدهي و رسيدگي، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخههاي اوليه و ثانويه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، وزن 100 دانه و عملكرد دانه مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه واريانس مركب نشان داد كه بين ژنوتيپهاي مورد بررسي براي تعداد روز از كاشت تا گلدهي و رسيدگي، تعداد شاخههاي ثانويه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه، شاخص برداشت، تعداد بوته در كرت و عملكرد دانه، اختلاف آماري معنيداري وجود داشت و لاينهاي جديد از نظر اغلب صفات، برتري چشمگيري بر شاهد (ILC 482) داشتند. بر اساس تجزيه ضرايب مسير، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت و تعداد شاخههاي ثانويه، بيشترين اثر مستقيم را بر عملكرد دانه داشتند و بنابراين براي انتخاب ارقام پرمحصول نخود در كشت پائيزه غرب كشور بايد به اين صفات توجه بيشتري نمود. علاوه بر اين، لاينFLIP 09-130C، با دارا بودن عملكرد دانه بالاتر و معني‌دار نسبت به شاهد (ILC 482)، براي كشت پائيزه نخود در شرايط ديم استان كردستان مناسب تشخيص داده شد. اين لاين از وزن 100 دانه مطلوب و ارتفاع بوته مناسب براي برداشت مكانيزه برخوردار بود.
كليدواژه‌ها
چكيده لاتين :
To evaluate the genetic diversity and develop of new chickpea cultivars for autumn planting in the country, 14 genotypes of chickpea including 13 selected lines from germplasm of International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA), as well as one check variety, ILC 482, investigated in a randomized complete block design with four replications during two years (2012-2014) in Saral Agriculture Research Station, Kurdistan province. The evaluation of chickpea lines was performed in terms of number of days from planting to flowering and maturity, plant height, number of pods per plant, number of seeds per pod, number of primary and secondary branches per plant, biological yield, harvest index, 100-seed weight and grain yield. Combined analysis of variance showed that there were significant differences between the studied genotypes for days from planting to flowering and maturity, plant height, number of pods per plant, number of secondary branches, harvest index, 100 seed weight and grain yield, and new lines compared to control cultivar had a significant superiority for most of the traits. Based on path analysis, biological yield, harvest index and number of secondary branches had the most direct effect on grain yield. Therefore, to select high-yielding chickpea cultivars in autumn sowing in west highland areas of Iran, these traits should be paid more attention. In addition, FLIP 09-130C line which had higher and significant seed yield than check line (ILC 482), was identified favorable for autumn sowing in Kurdistan province. This genotype had appropriate seed yield and plant height for mechanical harvesting.
