پاسخ چيا (Salvia hispanica) به تنش غرقابي در مراحل اوليه رشد

Chia (Salvia hispanica) response to waterlogging stress at the early growth stages

دانه­ هاي چيا (Salvia hispanica) به دليل ارزش غذايي بسيار بالا، مورد توجه محققين و كشاورزان مي­باشند. با اين حال، پاسخ اين گياه به متغيرهاي محيطي، كمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در اين آزمايش، پاسخ چيا به دوره­هاي مختلف غرقاب در مراحل مختلف اوليه رشد، در يك آزمايش فاكتوريل با سه تكرار در سال 1397 در دانشگاه شهركرد مورد ارزيابي قرار گرفت. تيمارهاي آزمايشي شامل پنج مدت زمان غرقاب (صفر، يك، دو، سه و چهار هفته) در مراحل مختلف رشد (سبز شدن، دو، چهار، شش و هشت برگي) چيا بود. نتايج اوليه نشان داد كه اثرات دوره غرقاب با زمان وقوع غرقاب، داراي برهمكنش بالايي بود. تعداد، سطح وو وزن برگ و وزن ريشه چيا در اثر غرقاب، كاهش معني­داري يافتند درحالي‌كه رشد ساقه، حجم ريشه و ارتفاع چيا افت كمتري داشتند. افزايش نسبت وزني شاخساره به ريشه چيا در غرقاب، نشان دهنده حساس­تر بودن رشد ريشه به غرقاب بود. ظرفيت آنتي­اكسيداني بافت­هاي برگي با تداوم غرقاب تا دو هفته، روند افزايشي داشت و سپس روند نزولي به خود گرفت، درحالي‌كه ظرفيت آنتي­اكسيداني ريشه در هفته اول، در بالاترين سطح خود قرار داشت و سپس نزولي شد. در مجموع، فعاليت آنتي­كسيداني بافت­هاي برگي بيشتر از بافت­هاي ريشه­اي بود. به‌طور‌كلي، شديدترين افت رشد چيا، در تيمار چهار هفته غرقاب مداوم و حساس­ترين مرحله رشد آن، مرحله سبز شدن بود. چيا پس از سبز شدن، نسبت به غرقاب متحمل­تر شد، به‌طوري‌كه حداقل يك هفته غرقاب را تحمل مي­كرد. همچنين تحمل چيا به تنش غرقاب، متناسب با ظرفيت ­آنتي­اكسيداني آن بود. كليدواژه‌ها

Chia (Salvia hispanica) seeds are so interesting for farmers and researchers and farmers due to their high nutritional value. However, Chia response to environmental factors has poorly been studied. In the present study, the chia response to waterlogging intensity at early growth stages was studied under a factorial experiment with three replications. The experimental treatments were five periods of waterlogging (0, 1, 2, 3 and 4 weeks) occurring at different growth stages of Chia (i.e. seedling emergence as well as 2, 4, 6 and 8 leaves stages). Results showed that the waterlogging intensity had a significant interaction effect with the time of the waterlogging occurrence. Leaf number, area and dry weight and root dry weight were strongly reduced by waterlogging while stem growth, height and root volume showed a lower depression. The increase in shoot/root weight ratio in water logging showed the more sensitivity of root to waterlogging. It was observed that the leaf antioxidant capacity was increased by waterlogging during first two weeks and thereafter was diminished while it descended in root after the first week. Totally, the antioxidant activity of leaves was more than roots. Generally, the most chia growth reduction was observed after four weeks of waterlogging and the seedling emergence stage was the most sensitive stage responding to waterlogging stress. After seedling emergence, the chia tolerance to waterlogging was increased; so that it could tolerate the waterlogging for at least one week. In addition, the chia tolerance to waterlogging was commensurate with its antioxidant activity.