بهينه‌سازي خواص رنگپذيري پارچه‌ پلي‌استر/ ويسكوز با استفاده از پيش عمليات كرونا و قليايي با روش آماري طرح مركب مركزي (CCD)

Optimization of Dyeing Properties of Polyester / Viscose Fabric Using Corona and Alkaline Pre-Treatment by Central Composite Design (CCD) Method

در اين تحقيق تأثير فرآيند كرونا و عمليات قليايي بر خواص و بهبود ميزان جذب رنگ در پارچه‌هاي پلي استر ويسكوز رنگ شده با رنگ ديسپرس قرمز 50، با استفاده از روش آماري طرح مركب مركزي مورد مطالعه قرار گرفت. در ابتدا نمونه ها تحت عمليات قليايي در شرايط مختلف دما، زمان و غلظت و سپس تحت عمليات كرونا با ولتاژ 1± 104 ولت و3/60 ± 20 آمپر در بازه زماني مختلف قرار گرفتند و در ادامه با استفاده از رنگ ديسپرس ، در دماي HT رنگرزي شدند . همچنين ميزان جذب رنگ نمونه ها با روشهاي اسپكتروفتومتري جذبي و انعكاسي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته شد. ضمناً تغييرات مورفولوژي سطحي نمونه‌ها نيز با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني پويشي (SEM) و بررسي گروههاي عاملي با استفاده از اسپكتروسكوپي جذبي مادون قرمز (FTIR) انجام شد و شرايط بهينه حاصل از آزمايشات با استفاده از طرح آماري مركب مركزي انتخاب شدند. نتايج آزمايشات نشان داد كه نمونه هاي عمل شده داراي ثبات نوري و شستشويي مناسب بوده و بدليل انجام عمليات همزمان قليايي و كرونا موجب شد تا سطح الياف داراي شيارهاي سطحي شود، منافذي مناسب براي نفوذ بيشتر رنگينه به داخل الياف،كه در تصاوير SEM و نيز تغييرات كسب شده در نمودار FTIR و ايجاد گروههاي عاملي جديد نشان داده شد. در پايان نتايج طرح آماري نشان داد كه مدل حاصله با F Value برابر با 2/65، از لحاظ آماري معني دار مي‌باشد و شرايط بهينه مورد نظر جهت كسب بالاترين مقدار رمق كشي (75/45%) كسب شد.

In this study, the effect of Corona and alkaline pre-treatments on dyeing properties and improvement of dye absorption in Polyester/Viscose fabrics with using Red Dispersion 50 dye studied the Central Composite Design(CCD) method. an‎d then, first samples were subjected to alkaline treated in different conditions of temperature, time and concentration and then Corona treatment with a voltage of 104 ±1 V and 20 ± 3.6 (A) in different times and then Dispersion dye, in HT temperatures method were dyed. Also, the rate of dye absorption of the samples were analyzed by absorption and reflection spectrophotometry methods. In addition, changes in the surface morphology of the samples were investigated with using Scanning Electron Microscopy (SEM) method and study of functional groups was performed using infrared absorption spectroscopy (FTIR) and optimization of condition obtained from experiments were selected with using CCD method. The results of the experiments showed that the treated samples had good optical and washing stability, and due to the simultaneous treatment of alkali and Corona, the surface of the fibers had surface grooves and this pores is sutable for more dye penetration into the fibers, which in SEM confirmed and obtained changes were shown in the FTIR diagram and the creation of new functional groups. At the end of the statistical design, the results showed that the model with F Value equal to 2.65, is statistically significant and the optimal conditions for obtaining the highest amount of Exhaustion (75.45%) was obtained.