مقايسۀ اثربخشي درمان شناختي-رفتاري و درمان مبتني بر تعهد و پذيرش بر بهزيستي روان‌ شناختي بيماران تالاسمي شهر كرمانشاه

Comparing the Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy and Acceptance and Commitment Therapy in Improving Psychological Well-being of Thalassemia Patients

تالاسمي روبه افزايش است و مطالعه علمي آن جهت شناخت بيشتر اين بيماري غير واگير و به كارگيري مؤثرترين مداخلات درماني اجتناب ناپذير است. هدف از انجام پژوهش حاضر مقايسۀ اثربخشي درمان مبتني بر تعهد و پذيرش و درمان شناختي- رفتاري بر بهزيستي روان‌شناختي بيماران تالاسمي شهر كرمانشاه بود. پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش تحقيق، آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماري 317 بيمار تالاسمي بودند كه 45 نفر از آنها با روش نمونه‌گيري هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به ‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش(15 نفره) و يك گروه گواه (15 نفر) جايگذاري شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بهزيستي روان‌شناختي ريف(1980) بود كه اعتبار آن با ديدگاه صاحب نظران و پايايي با آزمون آلفاي كرونباخ(0/90) حاصل شدند. براي تحليل داده‌ها نيز از آماره توصيفي و استنباطي تحليل كواريانس با نرم افزار Spss24 استفاده شد. گروه آزمايش اول تحت مداخله درمان مبتني بر تعهد و پذيرش،گروه آزمايش دوم تحت مداخله درمان شناختي- رفتاري قرار گرفتند و گروه گواه هيچ گونه درماني دريافت نكرد. نتايج حاكي از اين بود كه درمان مبتني بر تعهد و پذيرش و درمان شناختي- رفتاري بر بهزيستي روان‌شناختي بيماران تالاسمي مؤثرند(0/05>P). همچنين بيماراني كه تحت درمان مبتني بر تعهد و پذيرش بودند نسبت به درمان شناختي رفتاري، بهزيستي روان‌شناختي بالاتري از خود نشان دادند(0/05>P). نتايج نشان داد براي افزايش كيفيت روحيات روان شناختي بيماران تالاسمي، مداخله درماني مبتني بر تعهد و پذيرش نسبت به درمان شناختي- رفتاري اثربخش‌تر است.

Thalassemia is on the rise and its scientific study is inevitable to better understand this non-communicable disease and to use the most effective therapeutic interventions. This study aimed to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) and cognitive-behavioral therapy (CBT) in improving psychological well-being of thalassemia patients living in Kermanshah, Iran. A pretest-posttest design with a control group was used to conduct this applied quasi-experimental study. Using purposive sampling, 45 thalassemia patients were enrolled (N = 317), and randomly assigned to three 15-individual groups (two intervention groups and a control group). Ryff’s Psychological Well-being Scale (1980) was used as the research tool. The validity and reliability of this tool were confirmed based on expert opinions and Cronbach’s alpha test (0.90), respectively. The data were analyzed in SPSS using descriptive and inferential statistics (ANCOVA). The participants in the first and second intervention groups underwent ACT and CBT, respectively, while no intervention was made for those in the control group. Based on the results, ACT and CBT approaches significantly improved psychological well-being of the studied thalassemia patients (P < 0.05). In addition, higher levels of psychological well-being were observed in patients who underwent ACT compared to those in the CBT group (P < 0.05). The results showed that the ACT approach is more effective than the CBT approach in improving psychological well-being of thalassemia patients.