بررسي پايداري عملكرد علوفه لاين‌هاي اميدبخش ارزن معمولي با استفاده از روش تجزيه گرافيكي

Stability analysis of forage yield of common millet promising lines using graphical method

به‌منظور بررسي پايداري عملكرد علوفه ارزن معمولي، پنج لاين ارزن معمولي به همراه شاهد (رقم پيشاهنگ)، در شش منطقه (كرج، بيرجند،گنبد، يزد، ايرانشهر و ساري) طي دو سال و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در سه تكرار كشت شدند. نتايج تجزيه مركب صفات مورد بررسي (تعداد پنجه، تعداد برگ، تعداد روز تا گلدهي، ارتفاع، عملكرد علوفهتر، عملكرد علوفه خشك و عملكرد دانه) نشان داد كه ژنوتيپ­ها و محيط‌هاي مورد آزمايش، اختلاف معني‌داري با يكديگر داشتند و اثرات متقابل ژنوتيپ و محيط از لحاظ آماري معني‌دار بود. ميانگين عملكرد كل آزمايش، 74/29 تن در هكتار بود و ميانگين عملكرد كليه ژنوتيپ­ها به‌جز سه ژنوتيپ KCM92/3، KCM92/4 و پيشاهنگ، كمتر از ميانگين كل بود. بررسي پايداري ژنوتيپ­ها با استفاده از GGE باي­پلات، كليه محيط­ها را به دو محيط بزرگ با برتري ژنوتيپ­هاي KCM92/4 و پيشاهنگ تقسيم كرد. بررسي روابط بين محيط‌هاي آزمايش نشان داد كه محيط‌هاي شماره 5 و 6 از قدرت تمايز بيشتري نسبت به ديگر محيط‌ها برخوردار بودند. همچنين نتايج نشان داد كه اين دو محيط، معرف خوبي براي كليه محيط‌هاي مورد بررسي بودند. به‌طوركلي، نتايج اين بررسي نشان داد كه ژنوتيپ KCM92/4 علاوه بر عملكرد بالا، از سازگاري خوبي به كليه محيط‌هاي آزمايش برخوردار بود.

To investigate the stablity of common millet, five new common millet promising lines with a control (Pishahang) were cultivated in six locations (Karaj, Birjand, Gonbad,Yazd, Iranshahr and Sari) across two years in a randomized complete block design (RCBD) with three replications. The results of combined analysis for studied traits (number of tillers, number of leaves, days to flowering, height, fresh forage yield, dry forage yield and seed yield) showed that the cultivars and environments main effect and intraction between cultivars and environments were statistically significant. Total mean of fresh forage yield was 29.74 t/ha and the average yield of all the cultivars except KCM92/3 and KCM92/4 was lower than total mean. The results of the stability analysis by GGE biplot partitioned the testing environments into two mega-environments with KCM92/4 and Pishahang as superior genotypes. According to discriminate ability and representativeness, the E5 and E6 environments were perfect. Overall, the results of this study indicated that KCM92/4 is high-yielding genotyp and has good stability across the studied environments.