تاثير روش هاي آموزشي نظام ترويج و آموزش كشاورزي بر رفتار زيست محيطي كشاورزان

The Effect of Agricultural Extension and Education System on Farmers’ Environmental Behavior

در حال حاضر، اگرچه بهرهوري و پايداري بسياري از فناوريهاي حفاظت از محيط زيست به طور گستردهاي در مراكز تحقيقات كشاورزي به اثبات رسيده است، ولي هنوز شمار زيادي از كشاورزان اطلاع و دانش كافي را از اين فناوري ها ندارند و دليل اين امر، آن است كه اين گونه فناوريها مستلزم جايگزيني مهارتهاي مديريتي، دانش و نيروي انساني محلي با نهاده هاي خارجي است. اين پژوهش با هدف تحليل تاثير نظام ترويج و آموزش كشاورزي در قالب روشهاي آموزشي- ترويجي بر رفتارهاي زيستمحيطي كشاورزان انجام گرفت. پژوهش حاضر، از نوع پژوهشهاي توصيفي و علّي- رابطه اي است كه با روش پيمايشي انجام گرفت. جامعه آماري اين پژوهش، كشاورزان منطقه سيس واقع در شهرستان شبستر استان آذربايجان شرقي بودند (4487=N). براي تعيين حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. حجم نمونه 350 كشاورز تعيين شد، كه براي كاهش خطا و پوشش پرسشنامههاي بيپاسخ، اين تعداد به 360 نفر افزايش يافت و با استفاده از روش نمونهگيري تصادفي مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده هاي پژوهش، پرسشنامه بود كه روايي آن با استفاده از نظر استادان ترويج و آموزش كشاورزي دانشگاه تهران و پايايي متغيرها با استفاده از پيش آزمون و ضريب آلفاي كرونباخ تاييد شد. براي تحليل دادهها از تكنيك مدلسازي معادلات ساختاري استفاده شد. بر اساس دادههاي ميداني، شواهد كافي براي تاييد اثر معنيدار «روشهاي گروهي» و «نگرش زيست محيطي» بر «رفتار زيست محيطي» وجود داشت. همچنين اثر معنيدار متغيرهاي «ترويج انفرادي» و «دانش زيستمحيطي» بر «نگرش زيست محيطي» تاييد شد. بر اساس نتايج حاصله، تلفيق روشهاي فردي، گروهي و انبوهي در برنامه هاي ترويجي، براي افزايش تاثير روشهاي آموزشي- ترويجي، ميتواند صورت گيرد، تا امكان همافزايي منابع آموزشي و روشهاي آموزشي در يك بستر هماهنگ و منسجم فراهم شود.

At present, although the efficiency and sustainability of many environmental protection technologies have been widely proven in agricultural research centers, but many farmers still do not have enough information and knowledge about these technologies, and the reason for this is that such technologies require the replacement of local management skills, knowledge and manpower with foreign inputs. The purpose of this study was to analyzing of the effect of agricultural extension and education system in the form of educational-extension methods on farmers’ environmental behavior. The present study is a descriptive and causal-relational research that was conducted by survey method. The statistical population of this study was farmers in Sis area located in Shabestar district of East Azarbaijan province (N = 4487). The Morgan table was used to determine the sample size. The sample size was 350, which increased to 360 farmers to reduce the error and also to cover the unanswered questionnaires and were studied using random sampling method. The data collection instrument was a questionnaire which Its validity was confirmed using the opinion of professors of agricultural extension and education at the university of Tehran and the reliability of the variables was confirmed using a pretest and Cronbach's alpha coefficient. The structural equation modeling technique was applyed to analyze the data. Based on the obtained information, there was sufficient evidence for the confirmation significant effect of "group methods" and "environmental attitude" on "environmental Behavior". The significant effect of "individual extension" and "environmental knowledge" on "environmental attitude" was also confirmed. Based on the results, the combination of individual, group and mass methods in extension programs can be done to increase the effectiveness of educational-extensional methods, to enable the synergy of educational resources and educational methods in one harmonious and cohesive platform