كليدواژه :
ارتباطات , هنجار , الگو , انسان , جامعه , حسن معاشرت , وحدت , عدالت , آيت‌ا... جوادي آملي
چكيده فارسي :
تأمل در نظام خلقت، حاكي از مجموعه‌اي از روابط اعم از روابط بين موجودات مادي و غيرمادي و همچنين موجودات ذي‌روح و بي‌روح به‌عنوان مبنا و محور عالم مي‌باشد. از بين اين روابط، ارتباطات اجتماعي انسان از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده چرا كه روابط انساني و مناسبات اجتماعي دشوارترين رابطه به لحاظ معرفتي و سخت‌ترين مناسبات به لحاظ عملي است. در اين ميان شناخت نظرات انديشمندان جامعه زمينههاي كاهش دشواري‌هاي معرفتي و سختي‌هاي مناسبات عملي ارتباطات انساني را فراهم مي سازد. در اين مقاله براي بررسي و شناخت انديشه ارتباطات انساني آيت‌ا... جوادي آملي از روش پژوهش فراتركيب آثار موجود آيت‌ا... جوادي آملي استفاده شده است. به‌طوركلي روابط انسان مؤمن از منظر آيت‌ا... جوادي آملي در سه حوزه «اسلامي»، «توحيدي» و «انساني» تبيين مي‌شود. منظور ايشان از روابط در حوزه اسلامي، ارتباط با كليه مسلمانان جهان است. ارتباطات در حوزه توحيدي همان ارتباط با موحدان (مسيحي‌ها، يهودي‌ها، زردشتي‌ها و همه كساني كه خدا را قبول دارند) بوده و ارتباطات در حوزه انساني، مربوط به انسانيت فارغ از هرگونه دين و آيين ايشان است. ارتباط انسان مؤمن در هر يك از اين حوزه‌ها از چهار اصل كلي و شاخصه كلان «توحيد، عدالت، وحدت و حسن معاشرت» پيروي مي‌كند. بر اساس ديدگاه آيت‌ا... جوادي آملي هر حوزه شامل قلمروهاي ارتباطي خاص با شاخصه ارتباطي ويژه خود است، ضمن اينكه بعضي از قلمروها در هر سه حوزه مشترك مي‌باشند. در حوزه اسلامي، قلمروهاي ارتباطي به ترتيب عبارت‌اند از: ارتباط با پيامبر (امام و نايب خاص و عام ايشان) با شاخصه محبت و اطاعت (پذيرش ولايت)، ارتباط با والدين با شاخصه احسان و مصاحبت، ارتباط با همسر، فرزندان و خويشان با شاخصه مودت و رحمت، ارتباط با يتيمان و مساكين با شاخصه احسان و مصلحت، ارتباط با همسايه، همنشين و همراه، با شاخصه احسان و نصرت، ارتباط با مؤمنين و مسلمانان با شاخصه اخوت. در حوزه توحيدي ارتباط با اهل كتاب با شاخصه اتحاد و مسالمت موردتوجه آيت‌ا... جوادي آملي قرارگرفته است. توصيه آيت‌ا... جوادي آملي در حوزه بين‌المللي اين است كه مسلمين ضمن زندگي مسالمت‌آميز با كفار نسبت به ايشان ولايت و اطاعتي نداشته باشند. در خصوص ارتباط با طاغوت در خارج و منافقين در داخل جامعه اسلامي، برائت و جهت ارتباط با مستكبرين كه با مسلمانان جنگ دارند دستور به مبارزه عادلانه مي‌دهد.
چكيده لاتين :
Reflection on creation implies a set of relations including those between material and immaterial as well as animate and inanimate beings as the basis and axis of the universe. Among these, human social relations are of special importance because human relations and social relations are the most difficult in terms of knowledge and practice. In the meantime, recognizing the views of social thinkers provides the grounds for reducing the epistemological and the practical human relations difficulties. In this article, in order to study and recognize Ayatollah Javadi Amoli’s view of human communication, the research method of combining his existing works has been used. In general, the relations of the believer are explained from Ayatollah Javadi Amoli’s perspective in three areas: "Islamic", "monotheistic" and "hum@n". By relations in the Islamic field, he means communication with all Muslims in the world. In the realm of monotheism, it means communication with all monotheists (Christians, Jews, Zoroastrians, and all those who accept God), and communication in the human realm is related to humanity, regardless of their religions. The relationship of the believer in each of these areas follows the four general principles and macro characteristics of "monotheism, justice, unity and good fellowship." According to Ayatollah Javadi Amoli, each domain includes its specific communication scope with their own characteristics, while some scopes are common in all of them. In the Islamic field, the realms of communication are: communication with the Prophet (Imam and his special and general deputy) with the characteristic of love and obedience (acceptance of guardianship), communication with parents with the characteristic of kindness and companionship, communication with spouse, children and relatives with the characteristic of friendliness and mercy, the relationship with orphans and the poor with the characteristic of benevolence and expediency, the relationship with neighbors and companions with the characteristic of benevolence and victory, the relationship with believers and Muslims with the characteristic of brotherhood. In the field of monotheism, the relationship with the People of the Book conducive to unity and peace has been Ayatollah’s special consideration. Ayatollah’s advice in the international arena is that Muslims should not allow the infidels’ guardianship and should shun their obedience despite living peacefully with them. Regarding the connection with the Taghut (illegitimate tyrants) abroad and the hypocrites inside the Islamic society, he has ordered Muslims' dissociation (bara'at) from them and concerning the arrogant ones who are at war with Muslims, he believes in a just confrontation and fight.
