مطالعه كارايي قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار بر بهبود برخي شاخص هاي رشد پايه ريز ازديادي گلابي (پيرودوارف) تحت تنش خشكي

Study of arbuscular mycorrhizal fungi performance on some growth indices improvement of micro-propagated pear rootstock (Pyrodwarf) under drought stress

يكي از مشكلات مهم در مورد توليد تجاري گياهان ريز ازديادي، بقاي كم و رشد ضعيف بعد از مرحله انتقال مي باشد. به منظور مطالعه تاثير همزيستي قارچ هاي ميكوريز بر استقرار، بقا، جنبه هاي مختلف رشد و همچنين ميزان جذب عناصر غذايي نهال هاي گلابي حاصل از ريز ازديادي پايه پيرودوارف در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با دو فاكتور شامل ميكوريز در دو سطح (با ميكوريز و بدون ميكوريز) و تنش خشكي در سه سطح (دور آبياري سه، پنج و هفت روز يك بار) در سه تكرار در شرايط گلخانه اي اجرا شد. دو ماه پس از اعمال تنش خشكي، گياهان برداشت شدند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد همزيستي ميكوريزي موجب افزايش معني دار شاخص هاي رويشي در تمامي سطوح تنش خشكي شد. به طوري كه سطح برگ كل، ارتفاع ساقه، وزن تر كل برگ و وزن خشك ريشه نهال هاي ميكوريزايي در مقايسه با شاهد به ترﺗﯿﺐ 3/6، 1/3، 3/1 و 1/9 برابر افزايش نشان دادند. همچنين ميزان عناصر فسفر، منگنز، مس، روي و پتاسيم اندام هاي هوايي و ريشه در تيمار هاي ميكوريزايي نسبت به تيمار هاي شاهد (بدون ميكوريز) افزايش معني داري داشتند. در مجموع نتايج اين پژوهش نشان داد نهال هاي گلابي حاصل از كشت بافت مايه زني شده با قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار علاوه بر سازگاري و رشد بهتر، محتوي بالاتر عناصر غذايي، تحمل بيشتري به تنش خشكي داشتند.

One of the major problems with commercial production of micro-propagated plants is low survival and poor growth after transplanting. In order to investigation the effect of arbuscular mycorrhizal symbiosis on establishment, survival, growth, as well as nutrients absorption on Pyrodwarf micropropagated rootstock in drought stress conditions, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with two factors including mycorrhizae in two levels (with and without) and drought stress in three levels (three, five and seven days irrigation intervals) in three replications in greenhouse conditions. The plants harvested two months after drought stress. The results of variance analysis showed that mycorrhizal symbiosis significantly increased vegetative indices at all levels of drought stress. The total leaf area, stem height, total leaf fresh weight and root dry weight of mycorrhizal seedlings were 3.6, 1.3, 3.1 and 1.9 times higher than non-mycorrhizal plants, respectively. The content of P, Mn, Cu, Zn and K and in root and shoot tissues increased significantly in mycorrhizal treatments than control. Generally, the results of this study showed that pear seedlings treated by arbuscular mycorrhizal fungi had better acclimatization, growth and more tolerance at normal and drought stress condition.