پديد آورندگان :
اﻟﻪ ﺑﺨﺶ، اﻟﻬﺎم داﻧﺸﮕﺎه زاﺑﻞ - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي , گلوي، محمد داﻧﺸﮕﺎه زاﺑﻞ - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي , ﻣﻮﺳﻮي ﻧﯿﮏ، ﻣﺤﺴﻦ داﻧﺸﮕﺎه زاﺑﻞ - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي , ﻣﺤﮑﻤﯽ، زﯾﻨﺐ داﻧﺸﮕﺎه زاﺑﻞ - ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي
كليدواژه :
اسيد لينولنيك , اسيد لينولئيك , ورمي كمپوست , خرفه
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثرات تيمارهاي مختلف آبياري و كود بر درصد روغن و تركيب اسيدهاي چرب در خرفه، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط آب و هوايي زابل اجرا شد. تيمارها شامل سه سطح آبياري (80، 60 و 40 درصد رطوبت قابل استفاده) به عنوان عامل اصلي و تيمار كودي در پنج سطح شاهد (فاقد كود)، كود دامي (20 تن در هكتار)، ورمي كمپوست (15 تن در هكتار)، اوره (150 كيلوگرم در هكتار) و NPK (100 كيلوگرم در هكتار) به عنوان عامل فرعي اعمال شدند. اندازه گيري رطوبت خاك در طول دوره رشد با دستگاه بازتاب زماني امواج (TDR) انجام گرفت. نتايج نشان داد تيمارهاي مختلف رژيم آبياري، كود و اثر متقابل اين تيمارها اثر معني داري بر درصد روغن در برگ (قبل و بعد گلدهي) و دانه خرفه داشتند. هر چند با كاهش ميزان آب مصرفي و به دنبال آن بروز تنش خشكي از درصد روغن كاسته شد؛ اما با به كارگيري كودهاي آلي، به ويژه ورمي كمپوست در سطوح بالاي تنش، اثرات سوء تنش خشكي كاهش يافت. در بررسي نمودار طيف گاز كروماتوگرافي (GC)، 11 نوع اسيد چربشناسايي شد. اسيدلينولنيك، به ترتيب 40 و 60 درصد از محتواي كل اسيد چرب برگ و دانه خرفه را تشكيل مي دهد. بنابراين، استفاده از كود آلي مي تواند آب را براي مرحله حساس رشد خرفه و توليد روغن در شرايط تنش خشكي ذخيره كند.به منظور بررسي اثرات تيمارهاي مختلف آبياري و كود بر درصد روغن و تركيب اسيدهاي چرب در خرفه، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط آب و هوايي زابل اجرا شد. تيمارها شامل سه سطح آبياري (80، 60 و 40 درصد رطوبت قابل استفاده) به عنوان عامل اصلي و تيمار كودي در پنج سطح شاهد (فاقد كود)، كود دامي (20 تن در هكتار)، ورمي كمپوست (15 تن در هكتار)، اوره (150 كيلوگرم در هكتار) و NPK (100 كيلوگرم در هكتار) به عنوان عامل فرعي اعمال شدند. اندازه گيري رطوبت خاك در طول دوره رشد با دستگاه بازتاب زماني امواج (TDR) انجام گرفت. نتايج نشان داد تيمارهاي مختلف رژيم آبياري، كود و اثر متقابل اين تيمارها اثر معني داري بر درصد روغن در برگ (قبل و بعد گلدهي) و دانه خرفه داشتند. هر چند با كاهش ميزان آب مصرفي و به دنبال آن بروز تنش خشكي از درصد روغن كاسته شد؛ اما با به كارگيري كودهاي آلي، به ويژه ورمي كمپوست در سطوح بالاي تنش، اثرات سوء تنش خشكي كاهش يافت. در بررسي نمودار طيف گاز كروماتوگرافي (GC)، 11 نوع اسيد چربشناسايي شد. اسيدلينولنيك، به ترتيب 40 و 60 درصد از محتواي كل اسيد چرب برگ و دانه خرفه را تشكيل مي دهد. بنابراين، استفاده از كود آلي مي تواند آب را براي مرحله حساس رشد خرفه و توليد روغن در شرايط تنش خشكي ذخيره كند.
چكيده لاتين :
In order to evaluate, the effects of different irrigation and fertilizer treatments on oil percent and fatty acid composition in purslane, a split plot experiment based on randomized complete block design with three replications on Zabol climate conditions was conducted. The treatment including three levels of irrigation (80, 60 and 40 % of FWC) as main factor and five levels of fertilizer treatments consist of: Control (without fertilizer), Cow manure (20 T/ha), Vermicompost (15 T/ha), Urea (150 kg/ha) and NPK (100 kg/ha) that as subplots was applied. During the growth period, the soil moisture was measured by TDR. The results showed that, different irrigation regimes, fertilizer and their interaction had significant effect on oil percent in leave (before and after flowering stage) and seed of purslane. Although, with the reduction of water consumption, and the drought stress occurrence, the percentage of oil was decreased, but application of organic fertilizers, especially vermicompost, at high levels of stress, the adverse effects of drought stress was reduced, Gas chromatogram (GC) showed that, 11 fatty acid components in oil of purslane was detected. Linolenic acid involved 40 and 60% of total fatty acid contents of leave and seed oil, respectively. Therefore, organic fertilizer application can save much water for the most sensitive stage of growth and oil production of purslane in drought stress conditions.
