چرخش نخبگان در شاهنامه ي فردوسي ( بر اساس نظريه ويلفردو پارتو)

The rotation of elites in Ferdowsi's Shahnameh (Based on the theory of Wilfredo Pareto)

يكي از نظريه هاي مهم در رابطه با توزيع قدرت و تعادل اجتماعي، نظريه ي چرخش نخبگان ويلفردو پارتو ( 1923-1848 ) است.پارتو در توزيع قدرت، قائل به يك تقسيم بندي دوگانه بود؛ طبقه ي بالا و طبقه ي فرودست كه در هر دو طبقه، عناصر نخبه يا برگزيده وجود دارند. بنا به نظر پارتو « نيرومند ترين عامل به هم خوردن توازن اجتماعي، انباشتگي عناصر برتر در طبقه ي پايين و تجمع عناصر پست در طبقه ي بالا است. در اين مقاله، نظريه ي چرخش نخبگان پارتو در تحليل مناسبات نخبگان ديني ( موبدان ) و نخبگان نظامي ( جنگاوران / پهلوانان ) در شاهنامه بررسي شده است. فرض نگارندگان بر اين بوده است كه چرخش نخبگان را مي توان در سه دوره ي اساطيري، حماسي و تاريخي شاهنامه مشاهده كرد. بر اساس اين فرضيه و با واكاوي متن شاهنامه، چرخش نخبگان در شاهنامه، اثبات شده است. در بخش اساطيري و به ويژه بخش حماسي شاهنامه، نخبگان حاكم كه در انجمن هاي شاهان مورد رايزني قرار مي گيرند اغلب طبقه ي جنگاور ( پهلوانان ) هستند .تنگ شدن جريان هاي حكومتي، حكومت را از تجديد قوا محروم مي كند و سرانجام به مرگ آن منجر خواهد شد.» يكي از عوامل مهم در فروپاشي حكومت ساسانيان به دست اعراب مسلمان كه در بخش تاريخي شاهنامه نيز آمده است، انباشت قدرت در دست نخبگان حاكمي است كه با تعصب ورزي و نيرنگ، سعي در حفظ قدرت خود دارند.

In the distribution of power, the Italian sociologist Wilfredo Pareto (1848-1923) believed in the existence of governing political elites who influence political decisions. His theory about this subject which is almost a psychological theory has been known as the circulation of elites. According to this theory, society is composed of two general classes: 1. The masses and 2. The elites. The latter are divided into two groups, the governing elites and the non-governing elites. The governing elites influence political decisions, and the non-governing elites only play a leading role. He attributes two psychological traits to the governing elites: intelligence and aptitude. Residues prone to violence and coercion. Speculators make the ultimate decision with conspiracy and cunning; Transformation in societies, from Pareto's point of view, is the result of the circulation of these same elites. In Ferdowsi’s Shahnameh, the authors discovered evidence of this kind of circulation, specifically between two classes of Warriors (heroes) and clerics (priests). Consequently, in the epic part of the Shahnameh, most of the warrior elites are consulted with the Shah in important political decisions, and in its historical part, the governing elite association is often made up of priests