پديد آورندگان :
دهقان نيري، سعيده دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي، مشهد، ايران. , ساكت، سلمان دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي، مشهد، ايران.
كليدواژه :
نسخه‌شناسي , زادُ المُقوين , محمّدبن محمّد النصر , ماوراءالنهر , وابكنت
چكيده فارسي :
اين مقاله بر آن است تا اثري كهن به نام زادُ المُقوين را كه به زبان فارسي در ناحيۀ ماوراءالنهر نوشته شده است، معرفي كند. نويسندۀ اين اثر كه موضوع آن اخلاق و مواعظ است و به احتمال زياد در سدۀ ششم يا هفتم به رشتۀ تحرير درآمده، محمّدبن محمّد النّصر ملقّب به قاضي از اهالي وابكنت است. از اين اثر سه نسخه برجا مانده كه يكي در آرشيو ملّي افغانستان نگهداري مي‌شود و در تاريخ 890 ق. كتابت شده است، ديگري متعلّق به كتابخانۀ مجلس شوراي اسلامي است كه در سال 1027 ق. نوشته شده و نسخۀ سوم، در كتابخانۀ سالار جنگ هندوستان محفوظ است و در سال 1056 ق. به رشتۀ تحرير درآمده است. در اين مقاله، علاوه بر معرفي نسخه‌هاي اثر، مؤلف و مذهب او و منابعش در تأليف اين كتاب و نيز ساختار متن و دلايل اهميّت آن توضيح داده شده است. برخي از منابع مؤلف در تأليف اين اثر عبارت است از: تنبيه الغافلين سمرقندي، مغازي محمّدبن اسحاق، زاد العابدين، تفسير انوار، كتاب الانوار و احتمالاً تفسير معراج .
چكيده لاتين :
This study aims to introduce an ancient literary work known as Zad Al-Moghvin, a book written in the Persian language in the Transoxiana region. The author of this work, on the subject of ethics and sermons and most likely written in the twelfth or thirtieth century, is Mohammad ibn Mohammad Al-Nasr, known as the Ghazi, who lived in Vobkent. Only three manuscripts of this work are available, one of which is kept at the National Archive of Afghanistan and was written in 1485, and the other at the Library, Museum, and Document Center of I.R.Iran's Parliament and written in 1618 and third manuscripts is kept at the the Salar Jung – Museum and Library and was written in 1646.
In addition to introducing the manuscripts, the author, his religion, the sources used in the writing of this book, the text structure, and the reasons for its significance are explained in this study. Some of the sources that the author has used in writing this book are Tanbih Al-Ghafilin Samarqandi, Maqazi Mohammad ibn Eshagh, Zad Al-Abedin, Tafseer Anwar, Kitab Al-Anwar, and most likely, Tafsir Miraj.
