بررسي تمايزمهلت ظهرنويسي تجاري بامدني اسنادتجاري درحقوق ايران وكنوانسيون هاي ژنو وآنسيترال

Investigating the distinction of commercial endorsement deadlines with civil commercial documents Iranian law and Geneva and UNCITRAL conventions

يكي از طرق متداول انتقال مالكيت اسناد تجاري به مفهوم اخص آن، ظهرنويسي است. چنانچه ظهرنويسي مشمول قانون تجارت باشد ظهرنويسي تجاري تلقي مي­شود در غير اينصورت بايد آن را انتقال عادي مبتني بر انتقال طلب به حساب آورد. در ظهرنويسي تجاري همه امضاء كنندگان سند و از جمله آخرين ظهرنويس در مقابل دارنده مسئول پرداخت هستند و اصل "عدم توجه ايرادات" نيز اجرا مي شود. در حالي كه در انتقال طلب، منتقل اليه قائم مقام ناقل مي­گردد و در صورت عدم پرداخت سند حق مراجعه به او را ندارد. اصل ياد شده نيز قابليت اجرا پيدا نمي­كند. حال سوال اين است كه ظهرنويسي سند تا چه زماني تجاري محسوب مي شود و در چه صورتي انتقال مزبور عادي به حساب مي ­آيد؟ اگرچه قانون تجارت ايران در اين زمنيه ساكت است اما كنوانسيون هاي ژنو و آنسيترال حكم مسئله را روشن كرده اند. نتيجه تحقيق آن است كه اگر سند تا سر رسيد و حتي بعد از آن و تا قبل از انجام واخواست و يا تا انقضاي مدت واخواست مورد ظهرنويسي قرار گيرد بايد ظهرنويسي را تجاري و مشمول قانون تجارت و كنوانسيون هاي ياد شده دانست، در غير اين صورت انتقال، عادي محسوب مي شود.

One of the common ways of transfer of commercial documents, ownership (bill of exchange, promissory notes and cheque) is endorsement. If the endorsement is subject to Commercial Code, it is considered a commercial endorsement. an‎d if it is out of the scope of this Code, it should be regarded a normal and on the basis of request (claim) transfer. The question that arise here are “how long are the endorsements of commercial documents considered commercial and should its endorsement be considered ordinary or civil?” Although Iran’s Commercial Code is silent on this issue, the Geneva and UNCITRAL conventions have explicitly or implicitly clarified the issue. The result of the study indicates that if the document is endorsed before due date or even after it and before making a protest or until the expiration of the protest, the endorsement should be considered commercial and subject to the rights and obligations set forth in the aforementioned Code and conventions; otherwise, he transfer is regarded normal and justified under the provisions of the Civil Code and the above-mentioned conventions.