طراحي سيستم هشدار سريع وقوع بحران مالي در بورس اوراق بهادار تهران با رويكرد مدل لاجيت و پروبيت

The Designing Early Warning System of Financial Crisis Outbreak in Tehran Stock Exchange by Logit & Probit Model

در مواجهه با بحران هاي مالي نظارت، و پيش بيني چنين رويدادهايي به منظور كاهش آثار منفي آنها بر بازارهاي مالي و اقتصادي ضرورت دارد. هدف اصلي مطالعه­ي حاضر، ارائه مدل سيستم هشدار سريع وقوع بحران مالي در بورس اوراق بهادار تهران است. بدين منظور از داده­هاي هفتگي طي سال هاي 1376 تا 1397 (1121 هفته) استفاده شد. منظور از بحران در مطالعه حاضر، سقوط بيش از 15 درصدي شاخص قيمت (TEPIX) نسبت به سه ماه گذشته است. از اينرو جهت عملياتي نمودن متغير وابسته، از متغير دامي استفاده شده و براي اندازه­گيري شوك هاي ناشي از شاخص قيمت، نرخ ارز، قيمت طلا و نفت از پسماند مدل خود توضيح ميانگين متحرك انباشته (ARIMA) استفاده شده است. نتايج حاصل با استفاده از مدل لاجيت و پروبيت مدل­سازي شده و پس از تجزيه و تحليل داده­ها نشان داده است كه با كاهش شاخص قيمت در دوره­ي گذشته و نيز بروز بحران در دوره­ي گذشته، احتمال وقوع بحران افزايش مي­يابد. در حاليكه كاهش نرخ ارز، افزايش قيمت طلا و كاهش قيمت نفت بر بروز بحران در دوره­ي جاري تاثير معني داري ندارد. بر اساس داده­هاي هفتگي، 44 بحران رخ داده كه هر دو مدل 36 بحران را پيش بيني كرده است. قدرت پيش بيني بحران ها 82 درصد و قدرت پيش بيني كل مدل در حدود 99 درصد مي­باشد. كليدواژه‌ها

Encountering with financial crises of supervision and predicting such these events which are necessary to decrease their negative effects on finanicial and economical markets. The current paper is aimed to review the designing the early warning system of financial crisis outbreak in Tehran stock Exchange. Due to this purpose, it’s used the weekly datas during the years from 1997 to 2019 (1121 weeks). The mean of crises in this present papper is the falling more than 15% of price index (TEPIX) toward last three months. Hence, it’s been used the dummy variable for operating the dependent variable. It’s been used the residual of auto regressive integrated moving average (ARIMA) for measuring the shocks caused by the price of stocks, exchange rate, price of oil and gold. The result is modeled by Logit & Probit model and showed that probability of the crisis outbreak is increased by decreasing the stock price in past period as well as the outbreaking of crisis in past period after reviewing and analyzing the data. While the decreasing of exchange rate, increasing of the gold price, and decreasing of oil price don’t affect on crisis outbreak in current periods as meaningfully. Based on weekly data, 44 crisis has occurred which both models have predicted 36 crisis. The power of crisis predicting is 82% and the power of predicting for total model is about 99%.