تحليل ساختاري محدوده معدني مس دوگان، شمال پهنه گسلي ترود (ايران مركزي)

Structural analysis of the Dogan copper mine area, north Toroud fault zone (Central Iran)

در شمال شرق ايران محدوده معدني مس دوگان، در انتهاي شمال شرقي كمربند ولكانيكي-ماگمايي پالئوژن ترود- چاه شيرين كه ميزبان كانسارهاي مس زيادي است، به طور كسترده داراي آثار كانه سازي مس اكسيدي (مالاكيت و آزوريت) در سطح است. اين منطقه در 18 كيلومتري شمال گسل پي سنگي و فعال چپگرد و معكوس ترود با امتداد شرقي- غربي تا شمال شرقي- جنوب غربي واقع شده است و از نظر تكتونيكي بسيار فعال و تحت تاثير شديد ساختارهاي تكتونيكي شكنا قرار گرفته است. برداشت­ هاي ساختاري انجام گرفته در منطقه كه به بررسي چهارچوب ساختاري حاكم بر منطقه منجر شده است، نشانگر امتداد­هاي گسلي غالب شرقي- غربي، شمال غربي- جنوب شرقي و شمال شرقي-جنوب غربي است. مطالعات تكتونيكي در منطقه منجر به شناسايي پهنه گسلي 15 كيلومتري شرقي- غربي جنوب دوگان با سازوكار امتداد لغز راستگرد و گسل طويل شمال شرقي- جنوب غربي شمال دوگان با سازوكار معكوس شد. آناليز تنش وارون انجام گرفته روي گسل­ها نشانگر تنش افقي شمال غربي- جنوب شرقي مسبب گسلش منطقه است. برداشت رخنمون­هاي مس اكسيدي و پهنه­هاي دگرساني حاصل از سنجش از دور در منطقه نشانگر قرارگيري كاني سازي مس و دگرساني­ها در پهنه­هاي گسلي با امتداد شرقي- غربي و در درجه بعدي شمالي-جنوبي تا شمال غربي- جنوب شرقي است. مطالعات انجام پذيرفته به منظور ايجاد ارتباط ساختارهاي شكنا و كاني سازي مس اكسيدي منطقه دوگان پيشنهاد مي­كند كه ساختارهاي شكناي اصلي، عميق و متراكم و همچنين محل تلاقي گسلها، محل­هاي كم فشار مستعد براي تمركز مايعات مس­دار و درنتيجه كاني سازي مس اكسيدي هستند.

Dogan area with surficial Copper-oxide mineralization located at the northeast of Iran, where the northeastern edge of Toroud-Chah Shirin volcano-magmatic belt hosts the numerous Copper-oxide deposits. The Dogan area lies at 18 Km north of the ENE-WSW striking active left-lateral and basement Toroud fault zone in which dominantly deformed by brittle structures. The original field-based structural measurements in the study area that characterized structural anatomy of the Dogan which show the main faults have E-W, NW-SE and NE-SW orientation. We also identified right- lateral E-W striking south Dogan fault zone with longer than 15 km length and NE-SW striking north Dogan reverse fault. Paleo-stress inversion analysis has performed on all the measured faults that yield horizontal NW-SE directed maximum compression direction (sigma 1) for faulting in Dogan area. Furthermore, integration of field-based data and remotely sensed data reveled that Copper-oxide mineralization and associated alterations are tightly aligned along the E-W and rather the N-S to NW-SE fault zones. To identify the role of the faults in Copper-oxide mineralization at Dogan area, our results suggest that major deep faults, dense fracture zones, and fault intersection zones provide weak and low-pressure zones for concentrating the Cu-containing fluids that are high potential places for copper-oxide mineralization.