عوامل مؤثر بر تغيير كاربري اراضي كشاورزي در شهرستان دزفول

factors affecting on agricultural land use change in the Dezful County

تغيير كاربري اراضي كشاورزي سبب لطمه زدن به امنيت غذايي و كاهش اشتغال شده و افزايش پديده‌هاي مهاجرت را نيز به دنبال دارد. از سوي ديگر تشديد استفاده از زمين ممكن است نياز به سرمايه‌گذاري‌هاي زياد در بهبود آن براي بازگرداندن حاصلخيزي به زمين داشته باشد. بنابراين جلوگيري از تغيير كاربري اراضي كشاورزي امري ضروري مي‌باشد. اين مطالعه عوامل مؤثر بر تغيير كاربري اراضي كشاورزي در شهرستان دزفول را مورد مطالعه قرار ميدهد. اطلاعات مورد نياز از طريق پژوهش‌هاي ميداني و با طراحي و تكميل 205 پرسشنامه به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي متناسب از بهره برداران كشاورزي شهرستان دزفول در سال 1393 و 1394 جمع‌آوري گرديد. جهت رسيدن به هدف از مدل لاجيت استفاده شد. نتايج نشان داد كه متغيرهاي سن، بعد خانوار، مساحت اراضي داراي تاثير معني‌دار و مثبت و متغيرهاي تعداد افراد شاغل خانواده در بخش كشاورزي، فاصله اراضي تا مركز شهر، اجاره بهاي زمين، نگرش كشاورزان نسبت به حفظ كاربري اراضي كشاورزي، داشتن شغل اصلي كشاورزي و مرغوبيت و حاصلخيزي اراضي داراي تاثير معني‌دار و منفي بر تغيير كاربري اراضي كشاورزي مي‌باشند. در اين راستا اقدام هاي جزم براي باج بردن سود بخش كشاورزي، نظارت بيشتر بر اراضي كشاورزي نزديك به شهر و جلوگيري از گسترش پديده ي زمين خواري مي تواند در كاهش تغيير كاربري اراضي كشاورزي مؤثر باشد.

Agricultural land use change caused reducing the employment and food security and increase migration phenomena also. On the other hand, intensification of land use would require huge investments in land improvements to restore fertility of the land. Therefore, conducting investigations on factors affecting land use change seems necessary. This study examines effecting factors on agricultural land use change in the Dezful County. Data for this study was collected through field study by conducting a questionnaire among 205 agricultural exploiters of Dezful County during 2014-2015 crop year applying stratified sampling. To achieve there search’s goal, the logit regression models are applied. The results show that variables like age, family dimension and the space of farm-land have a significant and positive impact while variables like: number family members employed in agriculture, lands distance from the downtown, the land rent, farmers' attitude toward preservation of agricultural land use, considering agriculture as the main occupation and finally quality and fertility of the lands have shown the significant and negative impact on agricultural land use change.