بررسي تأثير ضد ‌ميكروبي عصاره‌هاي الكلي آلوئه ورا، بابونه‌ آلماني و نعناع ‌فلفلي به‌عنوان نگهدارنده طبيعي شير پاستوريزه

Survey of antibacterial activity of alcoholic extracts of Aloe vera, German chamomile and Mentha piperita L as natural preservative of pasteurized milk

اخيراً تحقيقات در خصوص استفاده از تركيبات گياهي به‌عنوان نگهدارنده هاي طبيعي در غذاها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از اين پژوهش، ارزيابي فعاليت ضد ميكروبي عصاره هاي متانولي و اتانولي سه گياه دارويي آلوئه ورا، بابونه ‌آلماني و نعناع ‌فلفلي كشت شده در پژوهشكده كشاورزي دانشگاه زابل بر ميكروب هاي عامل فساد و بيماري‌زاي شير پاستوريزه شامل سودوموناس‌آئروژينوزا، باسيلوس‌سرئوس، ميكروكوكوس‌لوتئوس،‌ ليستريا‌منوسايتوژنز و اشرشياكلي و در مرحله بعد بررسي اثر عصاره‌هاي اتانولي آلوئه‌ورا و بابونه ‌آلماني بر ماندگاري شير پاستوريزه بود. نتايج نشان داد كه گياه آلوئه ورا بيشترين اثر ضد ميكروبي و گياهان بابونه ‌آلماني و نعناع ‌فلفلي به ترتيب بعد از آن قرار داشتند (0/05≥P). به طور كلي عصاره اتانولي گياهان مورد آزمايش داراي اثر ضد ميكروبي قويتري نسبت به عصاره متانولي بود (0/05≥P). غلظت‌هاي 0/15، 0/3 و 0/6 (درصد حجمي/حجمي) از عصاره‌هاي اتانولي آلوئه‌ورا و بابونه ‌آلماني، به‌عنوان نگهدارنده طبيعي در شير پاستوريزه مورد ارزيابي قرارگرفت. نتايج حاكي از آن بود كه تيمار شير پاستوريزه با 0/3 و 0/15 درصد بابونه ‌آلماني و همچنين آلوئه‌ورا با غلظت 0/3 درصد ضمن داشتن خصوصيات حسي قابل ‌قبول، به‌طور معني‌داري جمعيت ميكروبي پايين‌تر و زمان ماندگاري طولاني‌تري در مقايسه با نمونه شاهد داشت. بنابراين استفاده از عصاره گياهان مذكور به‌عنوان نگهدارنده در شير پاستوريزه با خصوصيات مفيد يك غذاي ‌عملگرا پيشنهاد مي شود.

Recently, studies have been conducted to use plant compounds as natural preservatives in foods. So, the objective of this study was first to evaluate antimicrobial activity of ethanolic and methanolic extracts of Aloe vera, German chamomile and Mentha piperita L cultivated in Medicinal plants farm of agricultural research institute of zabol university, against spoilage and pathogenic microorganisms associated with pasteurized milk including Pseudomonas aeruginosa, Bacillus cereus, Micrococcus luteus, listeria monocytogenes and Escherichia coli and the next stage was to investigate the impact of ethanolic extracts of aloe vera and German chamomile on the shelf life of pasteurized milk. The results indicated that Aloe vera had the most antimicrobial activity followed by German chamomile and Mentha piperita L respectively (P<0.05). In general, the ethanolic extract of studied plants was found to posses more powerful antibacterial activity than methanolic one (P<0.05). Ethanolic extracts of Aloe vera and German chamomile were evaluated as natural preservatives at concentrations of 0.15, 0.3 and 0.6 (% v/v). The results revealed that the treatments of pasteurized milk with 0.3% and 0.15% of German chamomile and also Aloe vera with a concentration of 0.3% with acceptable sensory properties had a significantly lower total microbial count and longer shelf life compared to the control sample. Therefore, this study confirmed the possibility of usingof the extract of mentioned plants as a preservative in pasteurized milk besides its beneficial properties of a functional food.