معضل كرونا در آيينه حقوق بين الملل معاصر

Corona’s dilemma in the mirror of international law

شيوع ويروس كرونا بحراني بين المللي است كه در طول يكصدسال گذشته بي سابقه بوده است. اين ويروس براي نخستين بار در ووهان چين در اوايل دسامبر 2019 گزارش گرديد و دامنه آن به تدريج،كل جهان را درنورديد. در چنين شرايطي، كارآمدي حقوق بين الملل در حفظ جان آدميان و ارتقاء حق بر سلامت به محكِ آزموني سخت گذاشته شده است. مهمتر آنكه، به تعبير كميسر عالي حقوق بشر سازمان ملل متحد (ميشل باشله)، كرونا به معياري براي آزمون جامعه بين المللي بدل گرديده است. مقاله حاضر نحوه مواجه حقوق بين الملل با بحران ناشي از كرونا را در سه عرصه مختلف تحليل خواهد نمود: در وهله نخست، سهم سازمان جهاني سلامت (بهداشت) درمقام مسئول اصلي حفظ سلامت آدميان در مقابله با شيوع ويروس كرونا تحليل خواهد شد. در وهله دوم، مسئوليت بين المللي دولت ها در تضمين حق بر سلامت به منظور تعيين ميزان كارآمدي حقوق بين الملل سنجيده خواهد شد. در وهله سوم، تعليق حق هاي بشري به علت وضعيت اضطراري ناشي از شيوع كرونا در محك آزمون نظام بين المللي حقوق بشر قرار خواهد گرفت. در هريك از سه عرصه پيش گفته، پرسش آن است كه ساختار وستفاليايي حقوق بين الملل تا چه حد براي مقابله با بحران هاي بين المللي و حفظ كرامت آدميان كارآمد است.

The outbreak of coronavirus is an international crisis which is unprecedented in the contemporary world. For the first time, this lethal disease was reported in china in the beginning of December 2019 and spread gradually all over the world. In the current situation, the efficiency of international law in protecting the lives of human beings as well as promoting the right to health is criticized by scholars. Importantly, in the view of the UN high commissioner for Human Rights (Michelle Bachelet), coronavirus is a criterion for testing international community in terms of guarantying Human security. The present article will analyze the reaction of international law to this crisis in three aspects: firstly, the role of WHO in reaction to this widespread disease will be analyzed. Secondly, the international responsibility of States to ensure the right to health will be surveyed. Thirdly, derogations during a state of emergency arising from the outbreak of coronavirus will be examined. In each of the afore-mentioned questions, our analysis will be focused on the efficiency of Westphalia structure of international law for coping with international crisis as well as protecting Human security.