ارزيابي عملكرد و سرعت پرشدن دانه لاين هاي اميدبخش گندم نان (Triticum aestivum L.) در پاسخ به درجه روز رشد (GDD)

Evaluation of Yield and Grain Filling Rate of Bread Wheat Promising Lines (Triticum aestivum L.) to Growth Degree Days (GDD

افزايش عملكرد در گندم مستلزم شناخت روش هاي مديريتي مناسب است. از جمله مهم ترين آنها معرفي ارقام جديد و تاريخ كاشت مناسب مي باشد. به منظور ارزيابي عملكرد و سرعت پرشدن دانه لاين هاي اميدبخش گندم نان نسبت به تاريخ كاشت به موقع و تاخيري آزمايشي در ايستگاه عراقي محله گرگان در دو سال زراعي 1395-1394و 1396-1395 انجام شد. اين آزمايش به صورت اسپيلت پلات و بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. فاكتور اصلي تاريخ كاشت در دو سطح شامل: 15 آذر (تاريخ كاشت به موقع) و 15دي (تاريخ كاشت تاخيري) و فاكتور فرعي هشت رقم و ژنوتيپ گندم بودند. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثرات سال، تاريخ كاشت و اثرات متقابل سال × تاريخ كاشت بر روي همه صفات مورد بررسي به جز شاخص برداشت معني دار بود. همچنين اثرات متقابل تاريخ كاشت × ژنوتيپ نيز بر روي همه صفات مورد بررسي به جز تعداد دانه در سنبله و درجه روز رشد از كاشت تا رسيدگي فيزيولوژيكي معني دار بود. مناسب بودن شرايط آب و هوايي در طول دوره رشد و نمو گياه در تاريخ كاشت 15 آذر باعث افزايش تعداد پنجه هاي بارور شد و از طرف ديگر كوتاهي فصل رشد گندم در تاريخ كاشت ديرتر باعث كاهش تعداد پنجه هاي بارور گرديد. نتايج مقايسه ميانگين هاي اثرات متقابل سال × ژنوتيپ هاي مورد بررسي و اثرات متقابل تاريخ كاشت × ژنوتيپ نشان داد كه در هر دو سال اجراي آزمايش و همچنين در هر دو تاريخ كاشت ژنوتيپ شماره هفت با پديگري SAUAL/3/MILAN/S87230//BAV92 و رقم گنبد داراي طول دوره پرشدن و سرعت موثرپرشدن دانه بالاتري بودند و توانستند عملكرد قابل قبولي در مقايسه با ساير ژنوتيپ ها توليد نمايند.

Increasing wheat yield requires an understanding of appropriate management method that are Increasing wheat yield requires an understanding of appropriate management method that are most important sowing date and appropriate cultivars. Evaluation of yield and grain filling rate of bread wheat promising lines to normal and late seeding dates, this experiment was carried out at Gorgan research station during 2015-2017. The experiment was a spilt-plot based on RCBD with three replications. The main factors was two sowing date December 15th (normal seeding date) and January 15th (late seeding date) and the second factor were eight genotype and cultivar of wheat. The results of combined analysis of variance showed that the effects of year, sowing date and interaction effects of year × sowing date were significant on all of traits under study expect of harvest index. Also interaction effects of year × genotype were significant on all of traits under study expect of number of grains per spike and growth degree day to maturity. The suitability of climatic conditions during plant growth in normal seeding (December 15th) caused more tillers fertilized. On the other hand, the warmth and dryness of the air at the later seeding date reduced the number of fertilized tillers. Results showed that with delay in seeding date, mean of growth degree day to physiological maturity decreased. Also results of mean comparison of interaction effects of year × genotype and of year × sowing date showed that the genotype SAUAL/3/MILAN/S87230//BAV92 and Gonbad cultivar had higher length of filling period and rate of effective grain so produced acceptable yields compared to other.