مدل‌سازي اعطاي تسهيلات درماني و سلامت مبتني‌بر عقود انتفاعي در بانكداري اسلامي

تأمين ماليِ حوزه سلامت و بهداشت در ايران از يك مدل چندگانه بهره مي‌گيرد كه در آن دولت، بيمه‌ها و بيماران به‌طور هم‌زمان هزينه‌هاي بهداشتي و درماني را متقبل مي‌شوند. علي‌رغم مخارج گسترده دولت و پرداخت برخي هزينه‌ها توسط بيمه‌ها، سهم پرداخت از جيب بيماران قابل توجه بوده و لذا حمايت از بيماران امري ضروري است. يكي از روش‌هاي تأمين مالي بيماران اختصاص تسهيلات بانكي است كه در بانك‌هاي كشور از طريق قرض‌الحسنه انجام مي‌گيرد. ازآنجاكه بانك‌ها به دليل حفظ منافع‌شان، تمايلي به اعطاي تسهيلات قرض‌الحسنه ندارند عملاً اين شيوه از تأمين مالي رونقي ندارد و در بسياري از موارد بيماران با دريافت‌ وام‌هايي غير از درمان، به رفع نيازهاي خود مبادرت مي‌ورزند كه درواقع نوعي صوري‌سازي محسوب مي‌شود. هدف از مقاله حاضر ارائه يك مدل به‌منظور رفع اين نقيصه در نظام تأمين مالي سلامت است. اين مدل با استفاده از روش تحليلي-توصيفي و مقايسه تطبيقي به‌گونه‌اي ارائه مي‌شود كه علاوه‌بر تأمين منافع بانك‌ها، پاسخگوي نيازهاي درماني متقاضيان تسهيلات نيز باشد. نتايج نشان مي‌دهد تنوع نيازهاي پزشكي در قالب خدمات تشخيصي، خدمات درماني، خدمات پرستاري و پرستاري در منزل سبب شده است كه به طيف متنوعي از عقود بانكي نياز باشد. انطباق نيازهاي پزشكي با عقود بانكي نشان مي‌دهد كه تسهيلات جعاله، مرابحه (فروش اقساطي)، استصناع و اجاره به‌شرط تمليك مي‌تواند در تأمين نيازهاي درماني مورداستفاده قرار گيرد. سه بازيگر اصلي مدل بانك، بيمار و بيمارستان هستند و مكانيسم ارتباطي آن به‌گونه‌اي طراحي شده كه از كژمنشي و كژگزيني جلوگيري نمايد.

no abstract