نسبت سنجي نظريه مشروطه مشروعه شيخ فضل اله نوري با انديشه سياسي امام خميني

Proportionality of Legitimate Constitutional Theory Sheikh Fazlullah Nouri and Velayat Emam Khomeini

شيخ فضل‌الله نوري فقيه معروف عصر مشروطه با درك ذات سكولار جريان مشروطه، موضعي خلاف آن اتخاذ كرد كه ديدگاه وي با ابتناي بر مفاهيم اساسي شريعت تبيين گرديد كه مهم‌ترين آن‌ها حرمت قانونگذاري بشري و عدم برابري در حقوق در جامعه اسلامي و مضر بودن آزادي براي عقايد شرعي بود. اين ديدگاه و اصرار بر آنها در جنبش مشروطه مؤثر بود و در اصولي از متمم قانون اساسي پديدار گرديد كه مهم‌ترين آن‌ها را مي‌توان تشكيل كميسيون مذهبي موضوع ماده 2 متمم قانون اساسي دانست. اين ميزان از اثرگذاري در جريان مشروطه به هيچ وجه مطلوب شيخ و طرفداران نظريه مشروطه مشروعه نبود و اين گفتمان به مثابه آتش زير خاكستر به حيات خود ادامه داد تا امام خميني (ره) آن انتقادها را احياء و گسترش داد. ديدگاه امام نسبت به مشروطه نقادانه بود و آن‌ را با مباني نظام شريعت و حكومت اسلامي ناسازگار مي‌دانست. امام خميني(ره) در موارد گوناگون از انديشه‌هاي شيخ فضل الله نوري حمايت و بر آنها تاكيد ورزيده است. در اين مقاله كوشش مي‌گردد تا با روش مقايسه‌اي شباهتها و تفاوتهاي نظريه مشروطه مشروعه شيخ فضل الله نوري با نظريه ولايت فقيه امام خميني(ره) مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته است.

Sheikh Fazlullah Nouri, the famous jurist of the constitutional era, understood the secular nature of the constitutional process and took the opposite position. His view was explained based on the basic concepts of Sharia, the most important of which were the sanctity of human legislation and inequality of rights in Islamic society and the harmfulness of freedom for religious beliefs
This view and insistence on them was effective in the constitutional movement and appeared in the principles of the constitutional amendment, the most important of which can be considered the formation of a religious commission subject to Article 2 of the constitutional amendment.This level of influence during the constitutional process was by no means favorable to the sheikh and the supporters of the constitutional theory, and this discourse continued to live like fire under the ashes until Imam Khomeini (ra) redesigned and revived it in the 1940s. In fact, the Imam's view of the constitution was critical and he considered it incompatible with the principles of the Sharia system and the Islamic government. Imam Khomeini has supported and emphasized the ideas of Sheikh Fazlullah Nouri in various places.